2016 йил нобель мукофоти сохиби булган синори усуми руза тутишнинг фойдаларини исботлаб берди — узбекистон

2016 йил нобель мукофоти сохиби булган синори усуми руза тутишнинг фойдаларини исботлаб берди — узбекистон

2016 йил нобель мукофоти сохиби булган ёсинори усуми руза тутишнинг фойдаларини исботлаб берди — узбекистон

2016 йил Нобель мукофоти сохиби булган Ёсинори Усуми руза тутишнинг фойдаларини исботлаб берди
Ёшликни узокрок саклаб колиш механизмини кашф килган япониялик олимнинг узи хам анча ёш куринади. У 1945 йилда таваллуд топган.
Хужайра биологиясининг мутахассиси булган олим физиология хамда тиббиёт сохасида Нобель мукофоти номзоди булди.
Нобель кумитасининг матбуот булими куйидагиларни хабар килади:
«Осумининг кашфиёти бизнинг тушунчамиздаги хужайранинг уз таркибини кайта ишлаши хакидаги карашларимизни янги погонага олиб чикди. Бу кашфиёт очликка куникма хамда инфекцияга карши кураш каби бир канча физиологик жараёнлардаги аутофагиянинг накадар мухим эканини тушунтириб берди.
Аутофагия – бу, хужайранинг кераксиз кисмларини, унда йигилиб колган «чикинди»ларни кайта ишловчи хамда уларни фойдали тарзда ишлатувчи жараёндир. Мазкур термин грекча иккита суздан ясалган булиб, «узини-узи еб куймок» деган маънони англатади.
Юкорида тасвирланган феноменнинг мавжудлигини олимлар утган асрнинг 60-йилларидаёк аниклаган булсалар-да, аммо унинг ишлаш жараёнидаги нозик нукталарни англаб етмаганлар. 90-йилларга келиб Ёсинори Осуми бунинг уддасидан чикди. Тажрибалари давомида эса аутофагия жараёнига жавоб берувчи генлар борлигини хам кашф килди. Шундай килиб, чорак аср утгач, мукофот уз эгасини топди. Осуми Нобель мукофоти тарихида кашфиётни ягона узи амалга оширган 39-олим булди.
Аутофагия тирик организмларга, хусусан, инсон организмига хос жараёндир. Унинг ёрдамида хужайралар яроксиз кисмлардан, организм эса бефойда хужайралардан халос булади.
Аллох таоло хужайраларга кайта ишлаш хамда хазм килиш (суриб олиш) каби ажойиб ва фойдали хусусиятни ато этган. Уларнинг ишлаш услуби бизникидан фаркли уларок, автоматик тарздадир. Яъни«чикиндилар»ни «махсус коплар» – аутофагосомаларга жойлашади. Сунг уларни «контейнер»лар – лизосомаларга утказишади. У ерда барча «чикитлар» парчаланиб, хазм килинади. Гуёки «иккинчи нав» хисобланмиш махсулотлар хужайраларни озиклантириш учун ёкилги ишлаб чикарувига юборилади. Шунингдек, хужайраларни янгилаш жараёнида иштирок этадиган янги курилиш блоклари ишлаб чикарилади.
Аутофагия натижасида хужайра узига тушган инфекция ва йигилган захарли моддалардан тозаланади.
Аутофагия шиддатлирок ишлаши учун организм стресс холатга тушиши лозим. Масалан: оч колиш. Бунда хужайра ички ресурслари – йигилиб колган чикиндилар ва касаллик кузгатадиган бактериялардан энергия ишлаб чикаради.
Нобель мукофоти сохиби уз кашфиёти билан очлик, баъзан руза тутиш организмнинг хакикатан хам тозаланишида фойдали эканини исботлаб берди. Буни Нобель мукофоти кумитаси тасдиклади.
Осумининг касбдошлари аутофагия организмни барвакт каришдан саклашини таъкидладилар. Доим соглом холда тутиб туриш учун нуксонли оксиллар ва хужайра бузилган ички элементларининг инсон танасидан чикариб юборилиб, урнига янги хужайраларнинг ишлаб чикилиши организмни ёшартиради, деган фикрлар эхтимолдан холи эмас.
Аутофагия жараёнининг издан чикиши Паркинсон хасталиги, хаттоки кандли диабет ва саратон касалликларига олиб келиши мумкин экан. Бундай окибатларни хисобга олган холда, тиббиёт ходимлари аллакачон аутофагия жараёнидаги бузилишни бартараф килиб, уни даволовчи дори-дармонлар устида ишлашяпти.
…Балки профилактика сифатида баъзан организмни соглом стресс холатига тушириб, руза тутиш яхширокмикин?
10 декабрь куни Стокгольмда 8 миллион швед крони (тахминан 950 минг АКШ долларидан купрок) микдоридаги мукофот пули Ёсинори Осуми билан бирга колган кашфиётчи-олимларга хам топширилади.
Ислам и наука

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.