Эркак ва алнинг намозининг фари — збекистон

Эркак ва алнинг намозининг фари — збекистон

Эркак ва аёлнинг намозининг фар? и — Ўзбекистон

Эркак ва аёлнинг намозидаги фар?
Бисмилла? ир ро? манир ро? ийм
Барча ма? товлар Алло? га хосдир. Биз Унга? амд ва исти? форлар айтиб, ундан нафсимизнинг шумлиги ва амалларимизнинг ёмонлигидан пано? сўраймиз. Алло??идоят? илган кимсани адаштирувчи, адаштирган кимсани тў? ри йўлга солувчи зот йў? дир. Мен «Ягона, шериксиз Алло? дан бош? а ило? йў? ва Му? аммад Унинг бандаси ва расулидир» деб гуво? лик бераман.
«Эй мўминлар, Алло? дан? а?-рост? ўр? иш билан? ўр? инглар ва фа? ат мусулмон бўлган? олларингда дунёдан ўтинглар!» (Оли Имрон: 102).
«Эй инсонлар! Сизларни бир жондан (Одамдан) яратган ва ундан жуфтини вужудга келтирган? амда у икковидан кўп эркак ва аёлларни тар? атган Роббингиздан? ўр? ингиз! Яна ораларингиздаги савол-жавобларда ўртага номи солинадиган Алло? дан? ўр? ингиз ва? ариндош-уру? ларингиз (билан ажралиб кетишдан? ўр? ингиз)! Албатта Алло? устингизда кузатувчи бўлган зотдир» (Нисо: 1).
«Эй мўминлар, Алло? дан? ўр? инглар, тў? ри сўзни сўзланглар! (Шунда Алло?) ишларингизни ўнглар ва гуно? ларингизни ма? фират? илар. Ким Алло? га ва Унинг пай? амбарига итоат этса, бас у улу? бахтга эришибди» (А? зоб: 70, 71).
Сўнг…
Дар? а?и? ат, сўзларнинг рости – Алло? нинг Каломи, йўлларнинг яхшиси – Му? аммад соллалло? у алай? и ва салламнинг йўли, ишларнинг ёмони – (динда) янги пайдо? илинганлари, (динда) янги пайдо? илинган барча нарса бидъат, барча бидъат – залолат, барча залолат эса жа? аннамга элтувчидир.[1]
Намоз асосларида эркак билан аёл кишининг намози ўртасида? еч? андай фар? йў?. Росулулло? (соллалло? у алай? и васаллам) айтдилар: «Мен? андай намоз ў? иётганимни кўрган бўлсангиз, худди шундай намоз ў? инг!» (Бухорий 631, 6008).
Бу буйру??ар? андай намозга тегишлидир, бу фарз намозлари бўладими ёки нафл бўладими, умматнинг? амма аъзосига тегишли, эркак бўладими ёки аёлми,?ариями ёки ёшми.
Бир му? им? оидани билиб олшимиз лозим, Алло? таолонинг динида Алло? нинг ёки Унинг Пай? амбарининг (соллалло? у алай? и ва саллам)?ар? андай буйру? и истисносиз? аммага тегишлидир, фа? атгина далил билан фар? ланмасагина.
Бир кишига мурожаат бутун умматга мурожаатни ўз ичига олади, худди шундай эркакларга? илинган мурожаат аёлларга мурожаатни ўз ичига олади. Бу масала? усусида А? ли-Сунна ичида ихтилоф йў?.
Алло? таоло айтади:
«Хо? эркак, хо? аёл бўлсин — кимда-ким мўмин бўлган? олида яхши амаллардан? илса, ана ўша кишилар жаннатга кирурлар ва уларга заррача зулм? илинмас» (Ниса: 124).
Оиша (розиялло? у ан? о)дан ривоят? илинади: «Бир куни Росулулло? (соллалло? у алай? и ва саллам), ўрнида? ўллик топган, лекин уй? усида э? тилом бўлгани эслолмаган киши? а?ида сўралдилар. У киши айтдилар: «У? усл? илиши лозим». У киши ша? воний туш кўрган, аммо? ўллик кўрмаган киши? а?ида сўралганларида, айтдилар: «У? усл? илиши шарт эмас». Шунда Умму Сулайм сўради: «Агар аёл киши тушида шу каби нарсани кўрса? усл? илиши шартми?». Жавоб бериб айтдилар: «?а, албатта, аёллар эркакларнинг биродарларидир!»» (Абу Довуд 236, Термизий 113. Имом Ибн ал-?атан ва шайх Албоний бу? адисни са? и?лигини тасди? лашди).
Бу? адисни шар? ида Имом Хаттобий айтдилар: «Бу? адисдан тушуниладики, агар мурожаат эркакларга? аратилган бўлса, бунга аёллар? ам киради. Фа? атгина баъзи белгиланган ўринларда, ани? далиллар? укмни ажратиб баён? илгани бундан мустасно» (Маъалиму-Ссунан 1/161).
Худди шундай? авлни Шайх Шамсул? а? Азим Адабий? ам келтирадилар. У киши Имом Абу Довуднинг? адислар тўпламига маш? ур шар? ни ёзганлар («Авнул-Маъбуд» 1/295).
Бу зарур? оидани билиб олганимиздан кейин, эркаклар билан аёлларнинг намозида бу ёки у? олатда фар? бор дейдиганларга айтамизки: Бу гапингизга далил келтиринг!
?а, саждада ва таша??удда ўтирганда аёллар эркакларга ўхшамаслиги? а?ида учта? адис бор. Бу? адислардан бири мурсалдир, уни Абу Довуд «ал-Маросил»да 118 ра? ам билан ривоят? иладилар. Мурсал – шундай? адиски, унинг санадида тобеин билан Пай? амбаримиз (соллалло? у алай? и ва салллам) орасидаги ровий тушиб? олган («Нуз? атун-назар» 43). Бундай? адис далил сифатида? абул? илинмайди.
?олган икки? адис эса, уларнинг санади тўли?, аммо иккиси? ам заифдир. Бу? адисларни имом Бай? а?ий ривоят? илиб айтадилар: «Бу масала (эркак билан аёлнинг намози фар? лилиги) борасида эса иккита заиф? адис ривоят? илинади. Уларга асосланиш мумкин эмас!» («Сунан ал-кубро» 2/222).
Шундай экан, намозни адо? илишда эркак билан аёлни орасида фар? борлигига далолат? илувчи бирор са? и??адис йў?. Бунинг акси, салафларимиздан ривоят? илинган асалар, эркак билан аёлни намози орасида фар? йў? лигини тасди? лайди. Имом Бухорий ривоят? иладилар: «Умму Дардо намозда эркаклар ўтиргани каби ўтирарди, у фа? и?а аёл эди» («Са? и? ал-Бухорий» 1/123).
Аммо олимлар орасида бу? айси Умму Дардо экани? а?ида ихтилоф бор, са? обиями ёки тобеинларданми? Чунки, Абу Дардонинг иккита хотинлари бўлган.?офиз Ибн? ажар бу ерда кичик Умму Дардо эканлигини ихтиёр? илди, Бухорийни ўзи эса каттасини ихтиёр? илди, чунки уни ўзи айтди, у фа? и?а эди деб. Шу сабабдан ўзининг «Са? и?»ларида далил сифатида ривоят? илди.?атто Ибн? ажарни ўзи, бу бобнинг номининг маъносини шар? лаб ва Бухорий шу бобда Умму Дардодан ривоятни келтирганини айтиб, шундай деди: «Бунинг сабабларидан бири шуки, эркак билан аёлни намозни адо? илишида фар? йў? лигидир» («Фат? ул Борий» 1/356).
Аммо, эркаклар билан аёлларнинг намози ўртасида баъзи фар? лар борки, бунга Суннат далолат? илади. Бу? уйидагилардир:
1. Авратни беркитиш. Бунда улар фар? лидирлар, чунки аёл киши эркаклардан фар? ли ўларо?, кафт ва юзидан бош? а бутун баданини беркитиши лозим.
2. Эркаклардан ор? ада намоз ў? ишлари лозим. Имомнинг хатосига аёллар чапак чалиш билан ишора? илишади, эркаклар «Суб? аналло?» дейишлик билан.
3. Агар аёл бир эркак билан намоз ў? иса, масалан акаси ёки эри билан, аёл киши ор? ада туради. Икки эркак эса ёнма-ён туришади.
4. Агар аёллар ўзаро жамоат бўлиб намоз ў? ишса, эркаклардан фар? ли равишда, имом биринчи? атордаги аёлларни орасида туради. Оиша (розиялло? у ан? о) шундай? илганлар.
5. Эркаклардан фар? и, аёллар учун жамоат намозидаги энг яхши? атор ор? адагиси (эркаклардан узо? ро? и). Эркаклар учун энг яхши? атор аввалгисидир.
6. Аёл киши эркаклар учун азон ва и? омат айтмайди, аммо ўзаро бу ишни? илишлари мумкин. Бу Оишадан (розиялло? у ан? о) ривоят? илинади.
7. Бегона эркаклар борлигида намозни овоз чи? ариб ў? имайди.
8. Улар учун намозни жамоат билан адо? илиш вожиб? исобланмайди, эркакларда эса аксинча («ал-Му? ний» 1/488, 2/258, 328, «ал-Мажмуъ» 3/429, 455).
Намознинг ўзини адо? илиш борасида эса? еч? андай фар? йў?, на? иёмда, на? ўл кўтаришда, на? ўлларни кўкракка? ўйишда, на рукуъда, на саждада ва на таша??удга ўтиришда фар? йў?.
Аммо баъзи имомларнинг аёл киши? ўлларини баданига теккизиши ва си? илибро? намоз ў? ишини яхширо? деб билишганлари эса, уларнинг бундай чегаралашларига бирор са? и??адис йў?. Бу шартларга имом Ибн? азм раддия бериб, бу? а?ида бирор далил йў? лигини айтганлар («ал-Му? алла» 4/124).
Ким аксини гапирса далил келтириши шартдир («Са? и? фи??ус-Сунна» 1/345-346).
Валло? у аълам.

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.