Фатх сураси — 29 — узбекистон

Фатх сураси — 29 — узбекистон
Мухаммад Аллохнинг Расулидир, у билан бирга булганлар кофирларга шиддатли, узаро рахмдилдирлар. Аллохдан фазл ва розилик тилаб, рукуъ ва сажда килган холларини курасан. Уларнинг сиймоси сажда асаридан юзларида (балкийди). Ана уша, уларнинг Таврот ва Инжилдаги мисолларидир. Бу худди уругини ёриб чикариб, кувватланиб, йугонлашиб, поясида тик туриб, дехконларни ажаблантирган бир экинга ухшар. Кофирларнинг газабини кузиш учун. Аллох улардан иймон келтириб ва солих амалларни килганларга магфират ва улуг ажрни ваъда килди.
Бу ояти карима Мухаммад алайхиссаломнинг Расуллик сифатларини таъкидлаш билан бошланмокда.
«Мухаммад Аллохнинг Расулидир»
Маълумки, мушрик ва кофирлар бу сифатларни инкор килган эдилар. Уларнинг вакили Сухайл ибн Амр, киссанинг аввалида айтилганидек, Пайгамбар алайхиссалом сулх матнини имло килаётганларида, матндан «Аллохнинг Расули» деган иборани узгартиришларини катъий талаб килиб туриб олган эди. «Биз сени Аллохнинг Расули эканингни тан олганимизда бу ишларни килмас эдик» деган маънода гап килган эди. Ояти карима мушрикларнинг мана шу кайсарликларига какшаткич зарба бермокда. Мумин-мусулмонларнинг яхши сифатлари куп аммо ушбу оятда уларнинг вакиллари булмиш сахобаи киромларнинг баъзи сифатлари махсус васф килинмокда:
«… у билан бирга булганлар кофирларга шиддатли, узаро рахмдилдирлар».
Сахобаи киромларнинг фазлларини зохир этиш учун келтирилган ушбу сифат хар бир муминнинг хам сифати булиши лозим. Сахобалар, оталари ёки болалари кофирлар сафида булсалар, уларга карши хам каттиккул булганлар. Аммо ким булишидан катдий назар, мусулмонга мехрибон булишган.
«… Аллохдан фазл ва розилик тилаб руку ва сажда килган холларини курасан…»
Уларнинг асосий сифатларидан бири-хамма ишни Аллохнинг фазли ва розилиги учун килишлари. Бошка бирор тараф ёки шахснинг розилиги деб Аллохнинг розилигини четга сурмайдилар. Шунинг учун фазли мархаматни хам факат ягона Аллохнинг Узидан кутадилар.
Яна бир сифатлари,
«рукуъ ва сажда килган холларини курасан».
улар доим рукуъ ва сажда холатида, яъни, ибодат холатида буладилар. Мумин-мусулмон шахснинг, хосатан, оятда мадхлари келаётган сахобаи киромларнинг барча хаётлари ибодатдан иборатдир. Лекин, шундай булса хам, банданинг Аллохга энг якин буладиган пайти-рукуъ ва сажда пайтининг оятда зикр килиниши бежиз эмас. Ояти каримадаги тавсифдан улар худди доимо рукуъ ва саждада тургандек тасаввур пайдо булади.
«Уларнинг сиймоси сажда асаридан юзларида (балкийди)».
Яъни, ибодатнинг асари юзларидан билиниб туради. Бу оддий хакикат булиб, ибодатли, пок, такводор инсонларнинг юзларидан иймон нури ёгилиб туришини хар бир мулохазали кузи очик киши кура олади.
Пайгамбаримиздан килинган ривоятлардан бирида, кимнинг кечасида намози купайса, кундузида юзи чиройли булади, дейилган. Сахобаи киромлар бу борада хаммага урнак булганлар.
«Ана уша, уларнинг Таврот ва Инжилдаги мисолларидир»
Ушбу ояти каримадан маълум буладики, сахобаи киромларнинг сифатлари аввалги илохий китоблар Таврот ва Инжилда хам зикр килинган. Маълумки, хозирда яхудийларнинг кулларидаги Таврот Мусо алайхиссаломга Аллох таолодан туширилган хакикий Таврот эмас, балки бузилиб, ростидан ёлгони, тугрисидан но тугриси куп бир холатга келган бир китобдир. Инжил хакида хам худди шу нарсани айтиш мумкин. Шундай булса-да, уламоларимиз бу икки китобнинг хозирги нусхаларидан хам мазкур ояти каримани тасдикловчи матнларни топишган. Биз урганаётган ояти каримада эса, хакикий, хеч бузилмаган илохий васф келган, у хам булса:
«Худди бир экинга ухшайдики, уругини ёриб чикиб, кувватланиб, йугонлашиб, поясида тик туриб, дехконларни ажаблантирганидек…»
Ушбу зарбулмасал ила Аллох таоло Ислом динининг бошланиши, усиши, улгайишини баён килмокда. Чунки, Мухаммад алайхиссалом ёлгиз узлари бошлаган даъватни сахобаи киромлар куллаб-кувватладилар ва шу тарз худди кобигини ёриб чиккан уруг аста-секин ривожланиб, дехконнинг кузини кувонтирадиган усимликка айлангани сингари Ислом хам Пайгамбаримиз бошчиликларидаги сахобалар жамиятида усиб кузни кувонтириб борди.
Лекин бу холат кофирларнинг газабини кузитар эди. Шунинг учун хам ояти каримада,
«Кофирларнинг газабини кузиш учун», деган ибора келди. Ушбу маънодан келиб чикадики, сахобалардан газаби кузиган, уларни бехурмат килганлар кофирлар каторига кушилар эканлар. Оятдаги шунчалик иззат-икром устига Аллох таоло сахобаи киромларга яна магфират ва улуг ажрларни хам ваъда килмокда:
«Аллох улардан иймон келтириб ва солих амалларни килганларга магфират ва улуг ажрларни ваъда килди».
Албатта, Аллохнинг ваъдаси хак, У зот Уз ваъдасига асло хилоф килмайди. Сахобалар-улуг инсонлар. Пайгамбаримизнинг сухбатларини топишдан хам улугрок бахт борми дунёда?! Шунинг учун хам хар бир мусулмон сахобаи киромларнинг хурматларини урнига куйиши лозим. Уларга нисбатан беодоблик килишга хеч кимнинг хакки йук. Пайгамбаримиз Мухаммад алайхиссалом хадиси шарифларидан бирида: «Сахобаларимни сукманглар, менинг нафсим кудрат кулида булган зот билан касамки, агар бирортангиз Ухуд тогидек олтин нафака килсангиз хам, уларнинг биттасининг бир муддига (огирлик улчови) тугри келмайди», деганлар.
Аллох субханаху ва таоло барчамизни сахобаи киромлардан урнак олиб, уларни хурматлаб яшашга муяссар килсин.
Комментарии 0