«fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisida»gi uzbekiston respublikasi qonuniga uzgartish va qushimchalar kiritish haqida — o’zbekiston

Qonunchilik palatasi tomonidan 2013 yil 15 martda qabul qilingan
Senat tomonidan 2013 yil 28 martda maqullangan
1-modda. Uzbekiston Respublikasining 1993 yil 2 sentyabrda qabul qilingan «Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisida»gi 915–KhII-sonli Qonuniga (Uzbekiston Respublikasining 1999 yil 14 aprelda qabul qilingan 758–I-sonli Qonuni tahririda) (Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Akhborotnomasi, 1999 yil, № 5, 110-modda; 2003 yil, № 9–10, 149-modda; 2004 yil, № 9, 171-modda; 2005 yil, № 1, 18-modda; Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Akhborotnomasi, 2007 yil, № 9, 420-modda; 2008 yil, № 4, 189-modda, № 12, 640-modda; 2010 yil, № 9, 335-modda) uzgartish va qushimchalar kiritilib, uning yangi tahriri tasdiqlansin (ilova qilinadi).
2-modda. Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
hukumat qarorlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirsin;
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bulgan uz normativ-huquqiy hujjatlarini qayta kurib chiqishlari va bekor qilishlarini taminlasin.
3-modda. Ushbu Qonun rasmiy elon qilingan kundan etiboran kuchga kiradi.
Ushbu Qonun «Khalq suzi» gazetasining 2013 yil 23 apreldagi 77 (5751)-sonida elon qilingan.
Uzbekiston Respublikasining Prezidenti I. KARIMOV
Toshkent sh.,
2013 yil 22 aprel,
URQ—350-son
Uzbekiston Respublikasining Qonuni
FUQAROLARNING UZINI UZI BOShQARISh ORGANLARI TUGRISIDA
(yangi tahriri)
1-bob. Umumiy qoidalar
1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi
Ushbu Qonunning maqsadi fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
2-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisidagi qonun hujjatlari
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir.
Qoraqalpogiston Respublikasida fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyati sohasidagi munosabatlar Qoraqalpogiston Respublikasining qonun hujjatlari bilan ham tartibga solinadi.
3-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarishi tushunchasi
Fuqarolarning uzini uzi boshqarishi fuqarolarning mahalliy ahamiyatga molik masalalarni uz manfaatlaridan, rivojlanishning tarikhiy khususiyatlaridan, shuningdek milliy va manaviy qadriyatlardan, mahalliy urf-odatlar va ananalardan kelib chiqqan holda hal qilish borasidagi Uzbekiston Respublikasining Konstitusiyasi va qonunlari bilan kafolatlanadigan mustaqil faoliyatidir.
4-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish huquqi
Fuqarolar shaharchalarda, qishloqlarda, ovullarda, shuningdek shaharlardagi, shaharchalardagi, qishloqlardagi va ovullardagi mahallalarda uzini uzi boshqarishga doir uz konstitusiyaviy huquqini fuqarolarning saylov huquqlari kafolatlariga muvofiq fuqarolar yiginlari (fuqarolar vakillarining yigilishlari) orqali amalga oshiradi.
Fuqarolar jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, etiqodi, shakhsiy va ijtimoiy mavqeidan qati nazar, bevosita yoki uzlarining saylanadigan vakillari orqali uzini uzi boshqarishda teng huquqlarga ega.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarishga doir huquqlarini cheklash taqiqlanadi.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatiga davlat organlarining va ular mansabdor shakhslarining aralashuviga yul quyilmaydi.
5-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatining asosiy prinsiplari
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatining asosiy prinsiplari qonuniylik, inson huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarining ustuvorligi, demokratizm, oshkoralik, ijtimoiy adolat, mahalliy ahamiyatga molik masalalarni hal etishda mustaqillik, jamoatchilik asosidagi uzaro yordam, ijtimoiy sheriklik, mahalliy urf-odatlar va ananalarni hisobga olishdan iboratdir.
6-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish hududlari
Fuqarolarning uzini uzi boshqarishi Uzbekiston Respublikasining butun hududida amalga oshiriladi. Shaharchalar, qishloqlar, ovullar, shuningdek shaharlardagi, shaharchalardagi, qishloqlardagi hamda ovullardagi mahallalar fuqarolar uzini uzi boshqarishining hududiy birliklaridir (bundan buyon matnda tegishli hudud deb yuritiladi).
Shaharchalar, qishloqlar, ovullarni tuzish, birlashtirish, bulish va tugatish, shuningdek ularning chegaralarini belgilash va uzgartirish, ularga nom berish va ularning nomini uzgartirish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasining «Uzbekiston Respublikasida mamuriy-hududiy tuzilish masalalarini hal etish tartibi tugrisida» va «Geografik obektlarning nomlari tugrisida»gi qonunlari.
Shaharlardagi, shaharchalardagi, qishloqlardagi va ovullardagi mahallalarni tuzish, birlashtirish, bulish va tugatish, shuningdek ularning chegaralarini belgilash va uzgartirish, ularga nom berish hamda ularning nomini uzgartirish fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining iltimosnomalari asosida mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilagan tartibda amalga oshiriladi.
7-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini davlat tomonidan qullab-quvvatlash
Davlat organlari fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini amalga oshirishi uchun zarur sharoit yaratadi, qonun hujjatlari bilan berilgan vakolatlarni amalga oshirishda ularga kumaklashadi.
Khususan, qarang: Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 10 oktyabrdagi PQ-2050-sonli «Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari khodimlarining malakasini oshirish buyicha uquv kurslarini tashkil etish tugrisida»gi qarori.
8-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari
Shaharchalar, qishloqlar va ovullar, shuningdek shaharlardagi, shaharchalardagi, qishloqlardagi hamda ovullardagi mahallalar fuqarolar yiginlari (bundan buyon matnda fuqarolar yigini deb yuritiladi) fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlaridir.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari davlat hokimiyati organlari tizimiga kirmaydi va qonun hujjatlari bilan berilgan uz vakolatlarini tegishli hudud doirasida amalga oshiradi.
Qarang: Mazkur Qonunning 2-bobi («Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining vakolatlari»).
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari yuridik shakhs huquqlaridan foydalanadi, uz nomi yozilgan muhrga ega buladi, shuningdek Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda «yagona darcha» markazlarida hisobga olinishi lozim.
(8-moddaning uchinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
9-modda. Fuqarolar yigini
Fuqarolar yigini aholi manfaatlarini ifodalaydi va uning nomidan tegishli hudud doirasida amal qiladigan qarorlar qabul qiladi.
Fuqarolar yiginida un sakkiz yoshga tulgan va tegishli hududda doimiy yashayotgan shakhslar qatnashadi.
Fuqarolar yigini organlari quyidagilardir:
fuqarolar yigini kengashi;
fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar;
taftish komissiyasi.
Qushimcha malumot uchun qarang: Mazkur Qonunning 13 va 18-moddalari.
10-modda. Fuqarolar yigini tugrisidagi nizom
Fuqarolar yigini uzi tasdiqlagan nizom asosida faoliyat yuritadi. Fuqarolar yigini tugrisidagi nizomda quyidagi malumotlar bulishi kerak:
fuqarolar yiginining nomi;
fuqarolar yiginining hududi;
fuqarolar yigini va uning organlari vakolatlari;
fuqarolar yiginini (fuqarolar vakillarining yigilishini) chaqirish tartibi;
fuqarolar yigini kengashini tuzish tartibi;
Oldingi tahrirga qarang.
fuqarolar yigini raisini (oqsoqolini), uning urinbosarlarini (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilarini) va maslahatchilarini saylash, shuningdek fuqarolar yigini organlarining boshqa mansabdor shakhslarini saylash, tasdiqlash va tayinlash tartibi;
(10-moddaning birinchi qismi ettinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalarni tuzish, qayta tashkil etish hamda ularning faoliyatini tugatish tartibi;
fuqarolar yigini taftish komissiyasini tuzish va uning faoliyatini tugatish tartibi;
Oldingi tahrirga qarang.
fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining), uning urinbosarlarining (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilarining) va maslahatchilarining vakolatlari;
(10-moddaning birinchi qismi uninchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
fuqarolar yigini masul kotibining, «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasi rahbarining, fuqarolar yiginining diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisining vakolatlari;
Qushimcha malumot uchun qarang: Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 4 martdagi 47-sonli qarori bilan tasdiqlangan «Fuqarolar yiginining «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasi tugrisida»gi nizom.
fuqarolar yigini faoliyatining iqtisodiy asosi;
fuqarolar yiginini qayta tashkil etish va uning faoliyatini tugatish tartibi.
Fuqarolar yigini tugrisidagi nizomda qonun hujjatlariga zid bulmagan boshqa malumotlar ham bulishi mumkin.
Fuqarolar yigini tugrisidagi namunaviy nizom Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
2-bob. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining vakolatlari
Oldingi tahrirga qarang.
11-modda. Fuqarolar yiginining vakolatlari
(11-moddaning nomi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yigini:
(11-moddaning birinchi qismi birinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
fuqarolar yigini raisini (oqsoqolini), uning urinbosarlarini (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilarini) va maslahatchilarini, fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalarning hamda taftish komissiyasining raislarini va azolarini saylaydi;
(11-moddaning birinchi qismi ikkinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
fuqarolar yigini raisi (oqsoqoli) maslahatchilarining va fuqarolar yigini kengashi devonining miqdor tarkibini belgilaydi, fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) taqdimiga kura fuqarolar yiginining masul kotibini tasdiqlaydi;
fuqarolar yigini kengashi va fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar faoliyatining asosiy yunalishlarini belgilaydi;
fuqarolar yiginining faoliyat dasturini va kharajatlar smetasini, hududni kompleks rivojlantirishni taminlashga, tegishli hudud doirasida obodonlashtirishga, kukalamzorlashtirishga va sanitariya holatini yakhshilashga qaratilgan tadbirlar rejalarini tasdiqlaydi;
aholining ijtimoiy nochor qatlamlarini qullab-quvvatlash buyicha chora-tadbirlarni amalga oshiradi, ushbu maqsadda markazlashtirilgan tarzda ajratiladigan davlat mablaglaridan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda maqsadli va samarali foydalanilishini taminlaydi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 15 fevraldagi 44-son qarori bilan tasdiqlangan «Kam taminlangan oilalarga ijtimoiy nafaqalar va moddiy yordam tayinlash va tulash tartibi tugrisida»gi nizom.
Oldingi tahrirga qarang.
har chorakda kamida bir marta fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining), uning urinbosarlarining (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilarining) va maslahatchilarining, fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar hamda taftish komissiyasi raislarining, «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasi rahbarining, fuqarolar yiginining diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisining, shuningdek hududdagi talim muassasalari rahbarlarining hisobotlarini eshitadi;
(11-moddaning birinchi qismi ettinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
ichki ishlar organlari tayanch punktlari huquqbuzarliklar profilaktikasi buyicha inspektorlarining hisobotlarini belgilangan tartibda eshitadi;
tegishincha oilaviy poliklinikalarning, qishloq vrachlik punktlari rahbarlarining akhborotlarini eshitadi;
(11-moddaning birinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan sakkizinchi va tuqqizinchi khatboshilar bilan tuldirilagn — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
tegishli hududda qonunlar va boshqa qonun hujjatlarining ijro etilishi, shu jumladan tadbirkorlik faoliyati subektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlariga rioya etilishi, kommunal khizmat kursatish tashkilotlari tomonidan kommunal khizmatlar kursatish sifati, imoratlar qurish hamda hovlilar va uylar atrofidagi hududlarni saqlash qoidalariga rioya etilishi, erlardan foydalanish va ularni muhofaza etish ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshiradi;
Uzbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi buyicha, Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga, khalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlariga saylov buyicha uchastka saylov komissiyalarining azoligiga nomzodlarni tegishli okrug saylov komissiyalariga, shuningdek referendum utkazish buyicha uchastka komissiyalarining azoligiga nomzodlarni referendum utkazish buyicha tegishli okrug komissiyalariga taqdim etadi;
khalq deputatlari tuman, shahar Kengashi deputatligiga nomzod kursatish tugrisida qaror qabul qiladi;
tuylar va boshqa marosimlarni utkazish yuzasidan tavsiyalar beradi;
har chorakda Qoraqalpogiston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar ijro etuvchi hokimiyat organlari rahbarlarining fuqarolar yiginlari faoliyati sohasiga kiruvchi masalalar yuzasidan hisobotlarini eshitadi. Fuqarolar yiginlarining hisobotlar tugrisidagi bayonnomalari tegishincha Qoraqalpogiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga yuboriladi, ular bu bayonnomalarning hisobini yuritadi, fuqarolar yiginlarining murojaatlari kurib chiqilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;
atrof muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, uni obodonlashtirish hamda kukalamzorlashtirish masalalari yuzasidan uz vakolati doirasida tegishli hududda joylashgan korkhonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining hisobotlarini eshitadi hamda ularning natijalari buyicha qarorlar qabul qiladi;
uz mablaglarini shakllantiradi, fuqarolar yigini mol-mulkiga egalik qiladi, undan foydalanadi va uni tasarruf etadi, moliyaviy mablaglarning sarflanishi ustidan nazoratni tashkil etadi;
Oldingi tahrirga qarang.
(11-moddaning birinchi qismi un ettinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan chiqarilgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish, tegishli hududni obodonlashtirish, kukalamzorlashtirish va sanitariya jihatdan tozalash, kam taminlangan oilalarga ularning uylari va kvartiralarini tamirlashda, shuningdek kommunal khizmatlari haqini tulashda yordam kursatish uchun ikhtiyoriylik asosida jismoniy shakhslardan mablag yigish, yuridik shakhslarning mablaglaridan shartnoma asosida foydalanish tugrisida qarorlar qabul qiladi;
atrof muhitni muhofaza qilishga kumaklashadi;
guzarlar barpo etish masalalarini kurib chiqadi;
mamuriy-hududiy birliklar, mahallalarning chegaralarini uzgartirish, mahallalar, kuchalar, maydonlar va boshqa obektlarga nom berish va ularning nomini uzgartirish haqida tegishli tumanlar, shaharlar davlat organlariga iltimosnomalar kiritadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasining «Uzbekiston Respublikasida mamuriy-hududiy tuzilish masalalarini hal etish tartibi tugrisida» va «Geografik obektlarning nomlari tugrisida»gi qonunlari.
er uchastkalarini berish (realizasiya qilish) masalalarini kurib chiqish tuman, shahar komissiyasiga uz vakilini yuboradi;
har bir dehqon khujaligini khujalik kitobiga kiritib, unda dehqon khujaligining tarkibi tugrisidagi, khujalik boshligi yoki uning vazifasini bajaruvchi shakhs haqidagi, shuningdek dehqon khujaligining tashkiliy-huquqiy shakli (yuridik shakhs tashkil etgan yoki tashkil etmagan holda) tugrisidagi malumotlarni qayd etib quyadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi «Dehqon khujaligi tugrisida»gi Qonunining 6-moddasi.
kommunal tulovlar undirilishini taminlash, issiqlik va elektr energiyasidan, issiq va sovuq suvdan tejamli foydalanish buyicha tadbirlar utkazishda, tegishli hududni obodonlashtirish va kukalamzorlashtirish, uylar va hovlilarni namunali saqlashga doir ishlarni ikhtiyoriylik asosida tashkil etishda shartnoma asosida kumaklashadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2001 yil 17 apreldagi PF-2832-sonli «Kommunal khizmat kursatish sohasida iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning yangi bosqichi tugrisida»gi Farmonining 4-bandi va «Aholi tomonidan kommunal khizmatlar haqi uz vaqtida va tuliq tulanishini taminlagani uchun fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari va uy-joy mulkdorlari shirkatlarini ragbatlantirish tartibi tugrisida»gi nizom (ruykhat raqami 1032, 17.05.2001 y).
davlat va khujalik boshqaruvi organlari, banklar, nodavlat notijorat tashkilotlar va boshqa tashkilotlar bilan birgalikda kam taminlangan oilalardan bulgan yoshlarga, shu jumladan ularga nikoh tuzishda va tuy tadbirlarini utkazishda qushimcha moddiy yordam kursatadi;
Qarang:Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 18 maydagi PF-3878-sonli «YOsh oilalarni moddiy va manaviy qullab-quvvatlashga doir qushimcha chora-tadbirlar tugrisida»gi Farmoni.
tegishli hudud doirasida joylashgan (yashayotgan) tadbirkorlik faoliyati subektlari, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik subektlari tomonidan kreditlar olinishida belgilangan tartibda kafil buladi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 292—298-moddalari.
Oldingi tahrirga qarang.
kam taminlangan oilalarga moddiy yordam kursatish va voyaga etmagan bolalari bulgan muhtoj oilalarga, ikki yoshga tulmagan bolalari bor ishlamaydigan onalarga, shuningdek byudjet tashkilotlarida ishlaydigan onalarga hamda ularning urnini bosuvchi shakhslarga nafaqalar tayinlash tugrisidagi masalalarni fuqarolar yigini hududi buyicha nazarda tutilgan kharajatlardan kelib chiqqan holda hal etadi, oilalarni davlat tomonidan ijtimoiy qullab-quvvatlash maqsadlariga markazlashtirilgan tarzda ajratiladigan mablaglardan maqsadli va samarali foydalanilishini taminlaydi.
(11-moddaning birinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan yigirma oltinchi khatboshi bilan tuldirilgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yigini qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
(11-moddaning ikkinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(11-moddaning uchinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan chiqarilgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(11-moddaning turtinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan chiqarilgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(12-modda Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan uz kuchini yuqotgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
13-modda. Fuqarolar yigini kengashining vakolatlari
Fuqarolar yiginining qarorlarini bajarish va fuqarolar yiginlari oraligidagi davrda fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining joriy faoliyatini amalga oshirish uchun fuqarolar yiginining kengashi shakllantiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yigini kengashi tarkibiga fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli), uning urinbosarlari (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilari) va maslahatchilari, masul kotib, fuqarolar yiginining diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisi, «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasining rahbari, shuningdek hududdagi profilaktika inspektorlari, talim muassasalarining, qishloq vrachlik punktlarining va oilaviy poliklinikalarning rahbarlari kiradi.
(13-moddaning ikkinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolar yiginining kengashi:
fuqarolar yiginini (fuqarolar vakillarining yigilishini) chaqiradi;
fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar ishini muvofiqlashtiradi, homiylik tashkilotlari va boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikdagi tadbirlarni utkazadi;
fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) taqdimiga kura fuqarolar yigini kengashining devonini shakllantiradi;
Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi, khalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlari deputatlariga ularning saylovchilar bilan uchrashuvlarini uyushtirishda, fuqarolarni qabul qilishda, ular uz saylov okruglarida boshqa vakolatlarini amalga oshirishda kumaklashadi;
Oldingi tahrirga qarang.
ommaviy-siyosiy, manaviy-marifiy, madaniy, sport tadbirlarini va boshqa tadbirlarni, shuningdek muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil etish, muhofaza qilish hamda ulardan foydalanish buyicha tadbirlarni utkazishda, tegishli hududning, suv taminoti manbalarining, turar joylarning, talim muassasalarining sanitariya va ekologiya holati, yonginga qarshi khavfsizlik talablariga, veterinariya, veterinariya-sanitariya qoidalari va normalariga, savdo qoidalari va fuqarolarga khizmat kursatish madaniyatiga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirishda tegishli davlat organlariga kumaklashadi;
(13-moddaning uchinchi qismi oltinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2016 yil 26 dekabrdagi URQ-416-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2016 y., 52-son, 597-modda)
khotin-qizlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga, ularning jamiyat hayotidagi, oilada manaviy-akhloqiy muhitni shakllantirishdagi, yosh avlodni tarbiyalashdagi rolini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni kuradi;
ruykhatdan utmagan diniy tashkilotlar faoliyat kursatishining oldini olish, fuqarolarning diniy etiqod erkinligi huquqiga rioya etilishini taminlash, diniy qarashlarni majburan singdirishga yul quymaslik yuzasidan chora-tadbirlarni kuradi, vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar tugrisidagi qonun hujjatlariga rioya etilishi bilan bogliq boshqa masalalarni kurib chiqadi;
yosh avlodni tarbiyalash masalalari yuzasidan talim muassasalari bilan hamkorlik qiladi;
uzgalar parvarishiga muhtoj yolgiz keksa fuqarolarga patronaj yordami shu maqsadda ajratilgan Uzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablaglari hisobidan kursatilishiga kumaklashadi;
Qarang: YOlgiz keksalar, pensionerlar va nogironlarga ijtimoiy yordamni etkazish tartibi (ruykhat raqami 900, 23.02.2000 y.).
tegishli hududda yashovchi fuqarolar bandligini taminlashga, shu jumladan kasanachilikni tashkil etishga kumaklashadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasining «Aholini ish bilan taminlash tugrisida»gi Qonuni va Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006 yil 11 yanvardagi 4-son qarori bilan tasdiqlangan «Kasanachilik tugrisida»gi nizom.
tegishli hududdagi aholining obodonlashtirish va kukalamzorlashtirish, bolalar sport maydonchalarini jihozlash, moddiy madaniy meros obektlarini yaroqli holda saqlash, dafn etish joylarini qurish, rekonstruksiya qilish, tamirlash va yaroqli holda saqlashga doir ishlarda ikhtiyoriylik asosida qatnashishini tashkil etadi, ana shu maqsadlarda tuman, shahar ijro etuvchi hokimiyat organi ajratadigan moddiy mablaglardan va boshqa vositalardan, uz mablaglaridan foydalanadi, jamoatchilik yordamini (hasharni) uyushtiradi, kuriklar va tanlovlar utkazadi;
issiqlik va elektr energiyasidan, issiq va sovuq suvdan tejamli foydalanish va ularning behuda sarflanishini kamaytirishga qaratilgan tadbirlarni utkazadi;
dehqon va fermer khujaliklarini rivojlantirishga kumaklashadi;
tegishli hududda jamoat tartibini va jamoat khavfsizligini taminlashda, shu jumladan fuqarolarning kelishi va ketishini hisobga olishni tashkil etishda, voyaga etmaganlar urtasida nazoratsizlik hamda huquqbuzarliklar profilaktikasiga doir ishlarda va ularning huquqlarini himoya qilishda huquqni muhofaza qiluvchi organlarga kumaklashadi;
Oldingi tahrirga qarang.
tegishli hududda fuqarolar va yuridik shakhslarga khususiy mulk huquqi asosida tegishli bulgan turar joylardan foydalanilishi, shu jumladan pasport rejimiga rioya etilishi, yashayotgan shakhslarning hisobga olinishi va tegishli shartnomalarning mavjudligi yuzasidan nazoratni amalga oshirishda ichki ishlar organlariga yordam kursatadi;
(13-moddaning uchinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2016 yil 25 apreldagi URQ-405-sonli Qonuniga asosan un oltinchi khatboshi bilan tuldirilgan — UR QHT, 2016 y., 17-son, 173-modda)
uy-joy fondidan foydalanish va uning saqlanishini taminlashda fuqarolarga kumaklashadi;
aholidan soliqlar va boshqa majburiy tulovlar uz vaqtida tushishiga kumaklashadi;
fuqarolar tomonidan kommunal khizmatlar haqini tuliq va uz vaqtida, hisob-kitobini banklar orqali amalga oshirgan holda tulashlarini kommunal khizmat kursatish tashkilotlari bilan birgalikda uyushtiradi va nazorat qiladi. Aholi kommunal khizmatlar haqini tuliq tulashini taminlaganligi uchun fuqarolarning uzini uzi boshqarish organiga utkaziladigan mablaglarni belgilangan tartibda kam taminlangan oilalarga kommunal khizmatlar haqini tulashda yordam berish, fuqarolar yiginlari organlarining khodimlarini ragbatlantirish uchun, shuningdek obodonlashtirish va kukalamzorlashtirishga oid ishlarni utkazishga ishlatadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2001 yil 17 apreldagi F-2832-sonli «Kommunal khizmat kursatish sohasida iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning yangi bosqichi tugrisida»gi Farmonining 4-bandi va «Aholi tomonidan kommunal khizmatlar haqi uz vaqtida va tuliq tulanishini taminlagani uchun fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari va uy-joy mulkdorlari shirkatlarini ragbatlantirish tartibi tugrisida»gi nizom (ruykhat raqami 1032, 17.05.2001 y).
fuqarolarni tabiiy ofatlarga qarshi kurashga va ularning oqibatlarini tugatishga jalb etishga kumaklashadi;
Oldingi tahrirga qarang.
fuqarolarni fuqaro muhofazasiga doir tadbirlarni utkazishga jalb etishga, harbiy khizmatga majburlar va chaqiriluvchilarni khabardor etish hamda mudofaa ishlari bulimlariga chaqirishni tashkil qilishga kumaklashadi, fuqarolar yiginlarida ularning shakhsiy-birlamchi hisobi yuritilishini taminlaydi, mudofaa ishlari bulimi bilan kelishgan holda harbiy hisobni yuritish buyicha khodimni tasdiqlaydi;
(13-moddaning uchinchi qismi yigirma birinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Qarang: Uzbekiston Respublikasi «Mudofaa tugrisida»gi Qonunining 15-moddasi, Uzbekiston Respublikasi «Umumiy harbiy majburiyat va harbiy khizmat tugrisida»gi Qonunining 45-moddasi va Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003 yil 4 martdagi 119-son qarori bilan tasdiqlangan «Uzbekiston Respublikasi fuqarolarini harbiy ruykhatga olish tugrisida»gi nizom.
«Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasining rahbarini tayinlaydi va tuzilmaga azolar qabul qiladi;
fuqarolar yiginining diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisini tayinlaydi;
Oldingi tahrirga qarang.
ijtimoiy qullab-quvvatlashga muhtoj bulgan kam taminlangan oilalarni, yolgiz keksa fuqarolarni, pensionerlarni va nogironlarni moliya organlari va sogliqni saqlash organlari bilan birgalikda aniqlaydi;
(13-modda uchinchi qismining yigirma turtinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2016 yil 26 dekabrdagi URQ-416-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2016 y., 52-son, 597-modda)
ozodlikdan mahrum etish joylaridan ozod etilgan shakhslarni ijtimoiy-mehnat reabilitasiyasi va jinoyatchilikning oldini olishga doir tadbirlarni ijtimoiy moslashuv markazlari bilan birgalikda amalga oshiradi.
Fuqarolar yiginining kengashi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
14-modda. Fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) vakolatlari
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli):
fuqarolar yiginini (fuqarolar vakillarining yigilishini) chaqiradi;
Oldingi tahrirga qarang.
fuqarolar yiginiga — masul kotibining, fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar hamda taftish komissiyasi raislari va azolarining nomzodlarini, fuqarolar yigini kengashiga — harbiy hisobni yuritish buyicha khodimning nomzodini tasdiqlash uchun taqdim etadi;
(14-moddaning birinchi qismi uchinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
fuqarolar yigini va uning organlari tomonidan uz vakolatlarini amalga oshirishiga, shuningdek qarorlarni ijro etishga doir ishlarni tashkil etadi;
davlat organlarida, shu jumladan sudda, yuridik va jismoniy shakhslar bilan munosabatlarda fuqarolar yiginining manfaatlarini ifodalaydi, fuqarolar yigini nomidan shartnomalar, shu jumladan mehnat shartnomalari tuzadi;
fuqarolar yigini mablaglarini qonun hujjatlariga muvofiq tasarruf etadi;
tegishli hududda maslahat markazlari ishini tashkil etadi;
egasiz mol-mulkni, meros tariqasida fuqarolarning uzini uzi boshqarish organiga utgan mol-mulkni, shuningdek davolash muassasalarida turganligi munosabati bilan vaqtincha bulmagan yolgiz shakhslarning mol-mulkini, ikhtisoslashtirilgan uquv-tarbiya muassasalarida yoki vasiylik va homiylikda turgan, oilaga tarbiyaga topshirilgan etim bolalarning, ota-onasining qaramogidan mahrum bulgan bolalarning mol-mulkini saqlash buyicha chora-tadbirlarni kuradi;
spirtli ichimliklar, giyohvandlik vositalari va psikhotrop moddalarni suiistemol qilishi natijasida fuqaroni muomala layoqati cheklangan deb topish tugrisida yoki fuqaroni ruhiy holati buzilganligi (ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi) tufayli muomalaga layoqatsiz deb topish haqida sudga ariza beradi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Fuqarolik prosessual kodeksining 33-bobi («Fuqaroni muomala layoqati cheklangan yoki muomalaga layoqatsiz deb topish»).
kam taminlangan oilalarning, etim bolalarning, ota-onasining qaramogidan mahrum bulgan bolalarning, shuningdek tabiiy ofatlardan va tekhnogen khususiyatli favqulodda vaziyatlardan jabr kurgan fuqarolarning moddiy va uy-joy, maishiy sharoitlarini yakhshilash tugrisida tegishli davlat organlariga takliflar kiritadi;
mahalliy davlat hokimiyati organlariga yangi dafn etish joylarini barpo etish va mavjud bulganlarini rekonstruksiya qilish haqida takliflar kiritadi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi «Dafn etish va dafn ishi tugrisida»gi Qonunining 3-bobi («Dafn etish joyini tashkil etish»).
voyaga etmaganlarning huquqlarini himoya qilish buyicha jamoatchilik ishlarini tashkil etadi, etim bolalar, ota-onasining qaramogidan mahrum bulgan bolalar haqidagi malumotlarni vasiylik va homiylik organlariga taqdim etadi, shuningdek bunday bolalarni tegishli davlat muassasalariga joylashtirishga kumaklashadi;
Qushimcha malumot uchun qarang: Uzbekiston Respublikasining «Bola huquqlarining kafolatlari tugrisida»gi Qonuni.
ichki ishlar organlarining profilaktika buyicha tegishli inspektori bilan birgalikda «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasining faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi;
tegishli hududda bayram kunlari va muhim sanalar bilan bogliq ommaviy tadbirlar utkazilishini tashkil qiladi;
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 29 iyuldagi 205-sonli qarori bilan tasdiqlangan «Ommaviy tadbirlarni utkazish qoidalari».
ruykhatdan utmagan diniy tashkilotlar faoliyat kursatishining, diniy qarashlarni majburan singdirish hollarining oldini olishga doir ishlarni tashkil etadi, vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar tugrisidagi qonun hujjatlariga rioya etilishi bilan bogliq boshqa masalalarni hal etadi;
fuqarolar yiginining masul kotibi, diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisi, harbiy hisobni yuritish buyicha khodimning faoliyatini muvofiqlashtiradi;
fuqarolarni qabul qilishni amalga oshiradi, ularning arizalari, takliflari va shikoyatlarini kurib chiqadi;
fuqarolarga ularning oilaviy va mulkiy ahvoli tugrisida malumotnomalar hamda hujjatlar, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa hujjatlar berilishini taminlaydi;
fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ular mansabdor shakhslarining uz vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlarini bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi uchun mansabdor shakhslarni javobgarlikka tortish tugrisida qonunda belgilangan tartibda tegishli davlat organlariga va boshqa korkhonalar, muassasalar hamda tashkilotlarga taqdimnomalar kiritadi;
tegishli davlat organlaridan muhofaza etiladigan tabiiy hududlar, moddiy madaniy meros obektlari haqida malumotlar suraydi va oladi.
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) belgilangan namunadagi guvohnomaga ega buladi. Fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) guvohnomasi namunasi Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
15-modda. Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) tomonidan ulimni qayd etish va ishonchnomalarni tasdiqlash
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) belgilangan tartibda ulimni qayd etishi mumkin.
(15-moddaning birinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Oila kodeksining 203-moddasi, 27-bobi («Ulimni qayd etish») va Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 14 noyabrdagi 387-sonli qarori bilan tasdiqlangan «Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalari»ning VII bobi («Ulimni qayd etish»).
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) khat-khabarlarni, shu jumladan pul va posilkalarni olishga, ish haqini hamda mehnat munosabatlari bilan bogliq bulgan boshqa tulovlarni olishga, mualliflar va ikhtirochilarga tulanadigan haqlarni, pensiyalar, nafaqalar va stipendiyalarni, shuningdek banklardan summalarni olishga ishonchnomalarni belgilangan tartibda tasdiqlashi mumkin.
(15-moddaning ikkinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 137-moddasi.
16-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tomonidan jamoatchilik nazoratining amalga oshirilishi
Jamoatchilik nazorati fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tomonidan quyidagi shakllarda amalga oshiriladi:
tegishli hududda qonunlar va boshqa qonun hujjatlarining ijro etilishi holatini urganish;
tegishli choralar kurilishi uchun davlat organlariga murojaat etish;
davlat organlari vakolatiga kiruvchi va ijtimoiy ahamiyatga molik masalalar buyicha surovlar yuborish.
Jamoatchilik nazorati qonun hujjatlariga muvofiq boshqa shakllarda ham amalga oshirilishi mumkin.
Jamoatchilik nazorati ommaviy akhborot vositalari, nodavlat notijorat tashkilotlar va boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikda amalga oshirilishi mumkin.
Davlat organlari fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlariga jamoatchilik nazoratini amalga oshirishda kumaklashishi va qonun hujjatlariga muvofiq ularning murojaatlari yuzasidan uz vaqtida chora-tadbirlar kurishi shart.
17-modda. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga kumaklashishi
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tegishli hududda tadbirkorlik faoliyatini, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik va hunarmandchilik faoliyatini rivojlantirishga kumaklashish maqsadida maslahat markazlari tashkil etishga haqli.
Maslahat markazlari yuridik shakhs bulmaydi. Maslahat markazlari faoliyati bilan bogliq kharajatlar fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining uz mablaglari hisobidan qoplanadi, shuningdek yuridik va jismoniy shakhslarning homiylik khayriyalari hisobidan qoplanishi mumkin.
Davlat organlari maslahat markazlari faoliyatini tashkil etishda fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlariga kumaklashadi, maslahat markazlari uz vazifalarini amalga oshirishi uchun fuqarolar yiginlariga belgilangan tartibda binolar beradi. Tegishli hududda joylashgan talim muassasalari fuqarolar yigini suroviga binoan maslahat markazlariga qisqa muddatli kurslarni utkazish uchun uquv jarayonlaridan bush bulgan uquv khonalarini berib turishi mumkin.
Davlat organlari, korkhonalar, muassasalar, tashkilotlar vakillari, shuningdek fuqarolar maslahat markazlarining ishida qatnashishi, khususan, qisqa muddatli kurslarda talim berishi, tegishli hududda tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish masalalari buyicha maslahatlar berishi mumkin.
Maslahat markazlari:
tadbirkorlik faoliyatini tashkil qilmoqchi bulgan, tegishli hududda yashovchi fuqarolarni iqtisodiyot, bukhgalteriya hisobi, tadbirkorlik faoliyati tugrisidagi va soliq tugrisidagi qonun hujjatlari asoslarini urgatish buyicha qisqa muddatli kurslar tashkil etadi, shuningdek ularga tadbirkorlik faoliyati subektlariga qonun hujjatlarida belgilangan imtiyozlar va preferensiyalar haqida malumot beradi;
Oldingi tahrirga qarang.
bandlikka kumaklashish markazlari bilan birgalikda yoshlarning tegishli hududda joylashgan korkhonalar, muassasalar va tashkilotlarga ishga joylashishiga, ularning ushbu korkhonalar, muassasalar va tashkilotlarga, shuningdek hunarmandlarga biriktirilishiga kumaklashadi;
(17-moddaning beshinchi qismi uchinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2016 yil 26 dekabrdagi URQ-416-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2016 y., 52-son, 597-modda)
tegishli hududda yashovchi fuqarolarga tadbirkorlik faoliyatini tashkil etishda, shu jumladan tadbirkorlik faoliyati subektlarini davlat ruykhatidan utkazish uchun tegishli hujjatlarni tayyorlashda kumaklashadi;
tegishli hududdagi tadbirkorlik faoliyati subektlariga, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik va hunarmandchilik faoliyati subektlariga qonun hujjatlarida belgilangan imtiyozlar, preferensiyalardan foydalanishda, tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish maqsadida kredit olish uchun tegishli hujjatlarni tayyorlashda kumaklashadi.
Maslahat markazlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa faoliyatni ham amalga oshirishi mumkin.
Maslahat markazi tugrisidagi nizom fuqarolar yigini tomonidan tasdiqlanadi.
Qarang: Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari huzuridagi tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga kumaklashish buyicha maslahat markazining namunaviy nizomi (ruykhat raqami 2499, 08.08.2013 y.).
18-modda. Fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar va taftish komissiyasi
Fuqarolar yiginlarida fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha quyidagi komissiyalar tuziladi:
yarashtirish komissiyasi;
marifat va manaviyat masalalari buyicha komissiya;
ijtimoiy qullab-quvvatlash buyicha komissiya;
khotin-qizlar bilan ishlash buyicha komissiya;
voyaga etmaganlar, yoshlar va sport masalalari buyicha komissiya;
tadbirkorlik faoliyati va oilaviy biznesni rivojlantirish masalalari buyicha komissiya;
Oldingi tahrirga qarang.
ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish, obodonlashtirish va kukalamzorlashtirish buyicha komissiya;
(18-moddaning birinchi qismi sakkizinchi khatboshisi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
jamoatchilik nazorati va istemolchilarning huquqlarini himoya qilish buyicha komissiya.
Tegishli hududdagi muammolarning dolzarbligiga qarab, fuqarolar yigini tomonidan fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha boshqa komissiyalar ham tuzilishi mumkin.
Komissiyalarga rahbarlik, qoida tariqasida, fuqarolar yigini raisi (oqsoqoli) va uning maslahatchilari tomonidan amalga oshiriladi.
Komissiya azolarini saylash ochiq yoki yashirin ovoz berish yuli bilan, fuqarolarning qonunda belgilangan saylov huquqlari kafolatlari taminlangan holda amalga oshiriladi. Komissiya tarkibiga nomzodi kursatilgan shakhs fuqarolar yiginida (fuqarolar vakillarining yigilishida) hozir bulganlarning yarmidan kupi uni yoqlab ovoz bergan taqdirda saylangan hisoblanadi.
Taftish komissiyasi fuqarolar yiginining moliya-khujalik faoliyatini tekshirish uchun tuziladi.
Taftish komissiyasi uz faoliyatida mustaqildir va faqat fuqarolar yiginiga hisobdor buladi.
Taftish komissiyasi azolari bir vaqtning uzida fuqarolar yigini boshqa organining azosi bula olmaydi.
Fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar va taftish komissiyasi uz faoliyatini fuqarolar yigini tomonidan tasdiqlanadigan nizomlar asosida amalga oshiradi.
Fuqarolar yigini faoliyatining asosiy yunalishlari buyicha komissiyalar va taftish komissiyasi tugrisidagi namunaviy nizomlar Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 7 oktyabrdagi 274-sonli «Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari tugrisida»gi qarori.
19-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari va ularning mansabdor shakhslari qarorlarining majburiyligi
Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ularning mansabdor shakhslarining uz vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlari tegishli hududda yashovchi fuqarolar, tegishli hududda joylashgan yuridik shakhslar, shuningdek ularning mansabdor shakhslari tomonidan ijro etilishi uchun majburiydir.
Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ularning mansabdor shakhslarining qarorlarini bajarmaslik yoki lozim darajada bajarmaslik qonunga muvofiq javobgarlikka sabab buladi.
Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ular mansabdor shakhslarining qarorlari ularni qabul qilgan organlar va mansabdor shakhslar tomonidan bekor qilinishi yokhud sud qaroriga kura haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
Qushimcha malumot uchun qarang: Uzbekiston Respublikasi Oliy khujalik sudi Plenumining 2016 yil 17 iyundagi 298-sonli «Davlat organlari va fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlarining qonun hujjatlariga muvofiq bulmagan, tashkilotlar va fuqarolarning huquqlari va qonun bilan quriqlanadigan manfaatlarini buzadigan hujjatlarini haqiqiy emas deb topish, ular mansabdor shakhslarining shunday harakatlarini (harakatsizligini) qonunga khilof deb topish tugrisidagi nizolarmi hal etishda qonun hujjatlarini qullashning ayrim masalalari haqida»gi qarori.
3-bob. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini tashkil etish
20-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha respublika kengashi (bundan buyon matnda Respublika kengashi deb yuritiladi) tomonidan, Qoraqalpogiston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahri, tumanlar va shaharlarda esa fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha hududiy kengashlar (bundan buyon matnda hududiy kengashlar deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.
(20-moddaning birinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
Uzbekiston Respublikasi Bosh vaziri, Qoraqalpogiston Respublikasi Juqorgi Kengesi Raisi, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlari tegishincha Respublika kengashida, hududiy kengashlarda jamoatchilik asosida raislik qiladi.
Respublika kengashi va hududiy kengashlar raislarining birinchi urinbosarlari bir vaqtning uzida tegishincha Uzbekiston «Mahalla» khayriya jamoat fondining respublika boshqaruvida, Qoraqalpogiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bulimlarida, tumanlar va shaharlar bulinmalarida raislik qiladi.
(20-modda Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuniga asosan ikkinchi va uchinchi qismlar bilan tuldirilgan — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha tegishli kengashlarni shakllantirish tartibi va ularning vakolatlari Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan nizomlarda belgilanadi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 30 sentyabrdagi 267-sonli «Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha respublika kengashini tashkil etish tugrisida»gi qarori, Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 14 dekabrdagi 329-sonli «Qoraqalpogiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri hamda tumanlar va shaharlar fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha hududiy kengashlarining namunaviy nizomlarini va tarkiblarini tasdiqlash tugrisida»gi qarori.
21-modda. Fuqarolar yiginini (fuqarolar vakillarining yigilishini) chaqirish tartibi
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yigini fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli), kengashi tomonidan zaruratga kura, lekin har chorakda kamida bir marta chaqiriladi. Fuqarolar yigini khalq deputatlari tuman, shahar Kengashining, fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish buyicha tuman, shahar hududiy kengashining yoki un sakkiz yoshga tulgan va tegishli hududda doimiy yashovchi fuqarolarning kamida uchdan bir qismi tashabbusi bilan chaqirilishi mumkin.
(21-moddaning birinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolar yigini fuqarolar yiginida qatnashish huquqiga ega bulgan barcha aholining yarmidan kuprogi hozir bulgan taqdirda vakolatlidir.
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yiginini olib borish uchun rayosat saylanadi. Yiginni fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) yoki raisning urinbosarlaridan (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilaridan) biri olib boradi. Barcha masalalar buyicha qarorlar ochiq yoki yashirin ovoz berish orqali oddiy kupchilik ovoz bilan qabul qilinadi.
(21-moddaning uchinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolar yiginida utkazilgan sanasi, hozir bulgan fuqarolar soni, kun tartibi va qabul qilingan qarorlar kursatilgan bayonnoma yuritiladi. Fuqarolar yiginining bayonnomasi va qarori fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) va masul kotibi tomonidan imzolanadi. Fuqarolar yigini raisi (oqsoqoli) yuqligida, fuqarolar yiginining bayonnomasi va qarori raisning maslahatchilaridan biri va masul kotib tomonidan imzolanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yiginini chaqirishning imkoni bulmagan taqdirda, fuqarolar yigini kengashi fuqarolar vakillarining yigilishini utkazish tugrisida qaror qabul qiladi. Fuqarolar vakillarining yigilishiga hovlilar, uylar, kuchalardan fuqarolarning vakillari yuboriladi. Vakillik normasini fuqarolar yiginlari raislari (oqsoqollari) va ularning maslahatchilari saylovini tashkil etish hamda utkazishga kumaklashuvchi tegishli komissiya belgilaydi.
(21-moddaning beshinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolar vakillarining yigilishi unda fuqarolarning hovlilar, uylar, kuchalar va mahallalardagi vakillarining kamida uchdan ikki qismi hozir bulgan taqdirda vakolatlidir hamda ushbu Qonunda fuqarolar yiginlarini utkazish tartibiga quyiladigan talablarga muvofiq utkaziladi.
Fuqarolar yiginida (fuqarolar vakillarining yigilishida) tegishli hududda joylashgan korkhonalar, muassasalar va tashkilotlarning vakillari uz faoliyatlariga doir masalalar buyicha maslahat ovozi bilan ishtirok etishga haqlidir.
22-modda. Fuqarolar yigini kengashining ish tartibi
Fuqarolar yigini kengashining majlisi fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) tomonidan zaruratga kura, lekin oyida kamida bir marta utkaziladi.
Fuqarolar yigini kengashining majlisi, agar uning ishida kengash azolarining kamida uchdan ikki qismi qatnashayotgan bulsa, vakolatli hisoblanadi. Qaror, agar uni fuqarolar yigini kengashining hozir bulgan azolaridan yarmidan kuprogi yoqlab ovoz bergan bulsa, qabul qilingan hisoblanadi.
Fuqarolar yigini kengashining qarori ochiq ovoz berish yuli bilan qabul qilinadi.
23-modda. Fuqarolar yiginining raisini (oqsoqolini) va uning maslahatchilarini saylash
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) va uning maslahatchilari ikki yarim yil muddatga saylanadi.
Fuqarolar yiginining raisini (oqsoqolini) va uning maslahatchilarini saylash tartibi qonunda belgilanadi.
24-modda. Fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish
Fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) vakolatlari quyidagi hollarda muddatidan ilgari tugatiladi:
u uz vakolatlarini zimmasidan soqit qilganda;
fuqarolar yigini raisi (oqsoqoli) umumqabul qilingan akhloq, odob normalarini qupol ravishda buzuvchi, rais (oqsoqol) maqomini badnom qiluvchi va fuqarolar yigini obrusiga putur etkazuvchi khatti-harakatlar va nojuya ishlar sodir etgan, shuningdek uz vazifalarini muntazam ravishda uzrli sabablarsiz bajarmagan taqdirda fuqarolar yigini (fuqarolar vakillarining yigilishi) tomonidan qaror qabul qilinganda;
u belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz deb topilganda;
unga nisbatan sudning ayblov hukmi qonuniy kuchga kirganda;
u sudning qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarori asosida bedarak yuqolgan deb topilgan yokhud vafot etgan deb elon qilinganda;
u Uzbekiston Respublikasi fuqaroligini yuqotganda;
u sogligi holati yoki boshqa uzrli sabablarga kura uch oy davomida uz vazifalarini bajara olmay qolganda;
u vafot etganda.
25-modda. Fuqarolar yigini organlarining faoliyatini tashkil etish
Fuqarolar yigini organlarining faoliyatini tashkil etishni uning kengashi hamda fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli) amalga oshiradi.
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) urinbosarlari (fuqarolar yigini raisining keksalar va fakhriylar ishlari hamda yoshlar masalalari buyicha maslahatchilari) va maslahatchilari urtasida vazifalarni taqsimlash raisning (oqsoqolning) taqdimnomasiga kura fuqarolar yigini tomonidan amalga oshiriladi.
(25-moddaning ikkinchi qismi Uzbekiston Respublikasining 2017 yil 14 sentyabrdagi URQ-446-sonli Qonuni tahririda — UR QHT, 2017 y., 37-son, 978-modda)
Fuqarolar yigini kengashi uz devoniga ega bulishi mumkin, uning miqdor tarkibi fuqarolar yigini tomonidan belgilanadi. Masul kotib va kengash devoni khodimlari fuqarolar yiginini (fuqarolar vakillarining yigilishini), fuqarolar yigini kengashi majlisini utkazishga doir materiallarni tayyorlaydi, fuqarolar yiginining, fuqarolar yigini kengashining va fuqarolar yigini raisining (oqsoqolining) qarorlari ijrochilarga uz vaqtida etkazilishini taminlaydi, ish yuritishni olib boradi.
Fuqarolar yiginining raisi (oqsoqoli), masul kotibi va kengash devoni khodimlari, fuqarolar yiginining diniy marifat va manaviy-akhloqiy tarbiya masalalari buyicha maslahatchisi hamda «Mahalla posboni» jamoatchilik tuzilmasining rahbari fuqarolar yiginining uz mablaglari va qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda mahalliy byudjet mablaglari hisobidan taminlanishi mumkin.
4-bob. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatining iqtisodiy asoslari
26-modda. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining mulki
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tomonidan barpo etilgan, olingan yoki qonunda belgilangan tartibda ularga berilgan jamoat, ijtimoiy-maishiy obektlar va boshqa maqsadlarga muljallangan obektlar, shuningdek transport vositalari, khujalik anjomlari va boshqa kuchar hamda kuchmas mol-mulk ularning mulkidir.
Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining mulki dakhlsizdir va qonun bilan quriqlanadi.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari uz mulki bulgan obektlarni vaqtinchalik yoki doimiy foydalanish uchun yuridik va jismoniy shakhslarga berishga, ijaraga topshirishga, belgilangan tartibda uz tasarrufidan chiqarishga, shuningdek qonun hujjatlariga muvofiq ushbu obektlar bilan bogliq boshqa bitimlar tuzishga haqlidir.
Qarang: Uzbekiston Respublikasining «Uzbekiston Respublikasida mulkchilik tugrisida» va «Khususiy mulkni himoya qilish va mulkdorlar huquqlarining kafolatlari tugrisida»gi qonunlari.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari kommunal khizmatlar, soliqlar va boshqa majburiy tulovlarni tulashda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda imtiyozlar va preferensiyalardan foydalanadi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasining Soliq kodeksi.
27-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatining moliyaviy asosi
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyatining moliyaviy asosi uz mablaglaridan, mahalliy byudjetlar mablaglaridan, yuridik va jismoniy shakhslarning homiylik khayriyalaridan, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa mablaglardan tashkil topadi.
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari bank hisobvaragidagi moliyaviy mablaglarini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mustaqil tasarruf etadi. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining moliyaviy mablaglari olib quyilishi mumkin emas.
Fuqarolar yiginining kengashi moliyaviy mablaglardan foydalanish tugrisida har chorakda fuqarolar yigini oldida hisob beradi.
28-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlariga soliq solish
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari Uzbekiston Respublikasi Davlat byudjetiga va davlat maqsadli jamgarmalariga nodavlat notijorat tashkilotlar uchun nazarda tutilgan tartibda soliqlar hamda boshqa majburiy tulovlarni tulaydi.
Qarang: Uzbekiston Respublikasining Soliq kodeksi.
5-bob. Yakunlovchi qoidalar
29-modda. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining hisobi va hisoboti
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari uz faoliyatining hisobini yuritadi hamda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda davlat statistika va soliq khizmati organlariga hisobot taqdim etadi.
Qushimcha malumot uchun qarang: Uzbekiston Respublikasi «Davlat statistikasi tugrisida»gi Qonuni va Uzbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 7-bobi («Soliq hisoboti»).
30-modda. Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ular mansabdor shakhslarining murojaatlari kurib chiqilishining shartligi
Fuqarolar uzini uzi boshqarish organlarining va ular mansabdor shakhslarining murojaatlari davlat organlari, korkhonalar, muassasalar va tashkilotlar, ularning mansabdor shakhslari tomonidan uz vakolatlari doirasida qonunda belgilangan muddatda kurib chiqilishi shart.
31-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlarini qayta tashkil etish va ularning faoliyatini tugatish
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlarini qayta tashkil etish va ularning faoliyatini tugatish mamuriy-hududiy birliklar va mahalla birlashtirilganda, bulinganda, tugatilganda, chegaralari uzgartirilganda fuqarolar yiginining qaroriga kura qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
Qarang: Uzbekiston Republikasining «Uzbekiston Respublikasida mamuriy-hududiy tuzilish masalalarini hal etish tartibi tugrisida»gi Qonuni.
32-modda. Nizolarni hal etish
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari faoliyati sohasidagi nizolar qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda hal etiladi.
33-modda. Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisidagi qonun hujjatlarini buzganlik uchun javobgarlik
Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari tugrisidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor shakhslar belgilangan tartibda javobgar buladi.
(Uzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari tuplami, 2013 y., 17-son, 219-modda; 2016 y., 17-son, 173-modda, 52-son, 597-modda; 2017 y., 37-son, 978-modda)