Maktabgacha talimni rivojlantirish buyicha yul kharitasi qabul qilindi — o’zbekiston

Uzbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoev 9 sentyabr kuni «Maktabgacha talim tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari tugrisida»gi qarorni imzoladi.
Hujjatda maktabgacha talim sohasidagi tizimli kamchiliklar kursatib utilib, Khalq talimi vazirligi, Sogliqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, mahalliy davlat hokimiyati organlarining bu boradagi faoliyati qoniqarsiz deb topildi.
Qayd etilganidek, maktabgacha talimni boshqarishning amaldagi holati tizimli muammolarni uz vaqtida aniqlash va bartaraf etish, mazkur sohada, shu jumladan, nodavlat sektorda zamonaviy innnovasion tekhnologiyalarni ishlab chiqish va joriy etish imkonini bermayapti. MTMlari infratuzilmasi va moddiy-tekhnik bazasining amaldagi holati bolalarni MTMlar bilan tuliq qamrab olishni taminlashga imkon bermayapti, mamlakatda aholi sonining usishi ayrim maktabgacha talim muassasalarining haddan tashqari bandligiga olib kelmoqda.
Maktabgacha talim muassasalari khodimlarini moddiy ragbatlantirishning past darajasi bolalarni tarbiyalash va har tomonlama rivojlantirish masalalarini professional darajada hal etishga qodir malakali mutakhassislar bilan taminlay olmaydi. MTMlarda bolalarning oziq-ovqat, moddiy taminoti va ularga tibbiy khizmat kursatishni tashkil etishda ham jiddiy kamchiliklar kuzatilmoqda.
Uzbekistonda 4893 ta davlat maktabgacha talim muassasasi faoliyat olib borayotgan bulib, ularni moliyalashtirishga faqat 2016 yilda Davlat byudjetidan 1,6 trillion sum ajratilgan. Ushbu sohada soglom va har tomonlama rivojlangan usib kelayotgan avlodni tarbiyalashga salmoqli hissa qushib kelayotgan 57 mingdan ortiq mutakhassislar mehnat qilmoqda.
Qarorda maktabgacha talimni boshqarishning zamonaviy mekhanizmlarini joriy etish, tarbiya va uquv jarayonini takomillashtirish, maktabgacha talim muassasalarining infratuzilmasi va moddiy-tekhnik jihozlanishini yakhshilash buyicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish nazarda tutilmoqda.
Khususan, 2018 yil 1 yanvardan boshlab Toshkent, Nukus shaharlari va respublikaning viloyat markazlarida eksperiment tariqasida davlat-khususiy sheriklik shartlarida yangi maktabgacha talim muassasalarini tashkil etish belgilandi.
Davlat rahbari tomonidan tashabbus qilingan davlat-khususiy sheriklik mekhanizmi zamonaviy va hammabop maktabgacha talim muassasalarini tashkil etish uchun investorlarga er uchastkalari va bush turgan binolarni 50 yil muddatga begaraz ajratishni kuzda tutadi.
Investorlar tashkil etilayotgan maktabgacha talim muassasalarida davlat talim talablariga, sanitariya-gigiena va boshqa normalarga rioya qilish, kelishuv amal qilishining butun muddati davomida faoliyat yunalishini saqlab qolish, shuningdek, maktabgacha talim khizmatini kursatish narkhining maqbulligi va arzonligini taminlash uchun masul bulishi nazarda tutilmoqda. Bunda investorlarga keng soliq imtiyozlari va boshqa preferensiyalar, shuningdek, imtiyozli kreditlar takdim etiladi.
Shuningdek, Toshkent shahridagi davlat maktabgacha talim muassasalariga tadbirkorlik subektlari bilan tegishli talablarga javob beradigan oziq-ovqat mahsulotlari va tayyor ovqatlarni etkazib berish tugrisida tugridan-tugri shartnomalar tuzishga eksperiment tariqasida rukhsat berildi.
Mazkur eksperimentlar yakunlari buyicha respublikaning boshqa hududlarida davlat-khususiy sheriklik mekhanizmlarini va maktabgacha talim muassasalarida ovqatlanishni tashkil etish tartibini joriy etish masalasi kurib chiqilishi nazarda tutilmoqda.
Qaror bilan ushbu sohadagi dolzarb muammolarni hal qilish buyicha tadbirlarni amalga oshirishga qaratilgan Uzbekiston Respublikasida maktabgacha talim tizimini yanada takomillashtirish buyicha «Yul kharitasi» ham tasdiqlandi.
Maktabgacha talim tizimini tanqidiy urganish va yanada takomillashtirish yuzasidan takliflar ishlab chiqish buyicha komissiya tashkil etildi. Komissiya tomonidan maktabgacha talim sohasidagi qonunchilikni undagi bushliqlar, korrupsiya va boshqa huquqbuzarliklarni yuzaga keltiruvchi normalarni aniqlash nuqtai nazaridan tahlil etish, shuningdek, maktabgacha talim sohasida davlat siyosatini samarali ruyobga chiqarishga tusqinlik qiluvchi tizimli muammolarni aniqlash hamda kompleks urganish ishlari amalga oshiriladi. Bunda zarur infratuzilmani yaratish va maktabgacha talimning khususiy sektorini rivojlantirishga alohida etibor qaratiladi.
Shu bilan bir qatorda, sifatli maktabgacha talimni tashkil etishga davlat talablari, shu jumladan, maktabgacha yoshdagi bolalarni uygun rivojlantirish sohasidagi ilgor khorijiy tajribani hisobga olgan holda qayta kurib chiqiladi.
Shuningdek, milliy madaniy-tarikhiy qadriyatlarni aks ettiruvchi va bolalikdan kitob uqishga qiziqish uygotuvchi uquv-metodik, didaktik materiallarni tayyorlash hamda joriy etish ishlari ham zamonaviy talablarga muvofiqlashtiriladi.
Qarorda vakolatli davlat organlari faoliyatiga zamonaviy akhborot-kommunikasiya tekhnologiyalarini joriy etish hisobiga maktabgacha talim muassasalariga bolalarni qabul qilishni soddalashtirish ham uz ichiga olgan tashkiliy chora-tadbirlarni amalga oshirish nazarda tutildi.
Nodavlat maktabgacha talim tizimini kengaytirish maqsadida Komissiyaga mavjud amaliyot va ilgor khorijiy tajribani urgangan holda, nodavlat maktabgacha talim muassasalari faoliyatini lisenziyalashning soddalashtirilgan tartibini joriy etish, ularning tashkiliy-huquqiy shakllarini takomillashtirish buyicha takliflar tayyorlash topshirildi.