Оитс касаллиги — белгилари даволаш — збекистон

Оитс касаллиги — белгилари, даволаш — Ўзбекистон

ОИТС – вируслар иммун тизимининг зарарланиши натижасида янги касалликларнинг ва ёмон сифатли янги? осилаларнинг пайдо бўлиши билан характерланади.
Маълумки, бугунги кунда ушбу касаллик дунё бўйича «пандемия” тусини олмо? да. БЖТССТнинг 2002 йилдаги маълумотига кўра, ер юзида ОИВ/ОИТС билан касалланганлар 42 млн. кишини ташкил этади. Улардан 38,6 млн. катта ёшдагилар, 19,2 млн. аёллар, 3,4 млн. 15 ёшгача болалардир. 2002 йилнинг ўзида ОИТС хасталиги билан касалланган 3,1 млн. бемор вафот этди. Шу кунгача ОИТС хасталигидан вафот этганларнинг сони 25 млн. кишига етди. Бу ра? амлар 13 йил олдинги ра? амлар эди.
ОИТС хасталигининг аср вабосига айланаётганлигини эътиборга оладиган бўлсак, бу касаллик? а?ида бонг уришимиз, оммавий-ахборот воситаларида доимий равишда ёритиб боришимиз лозим. Бу? олатлар эса одамларни ого? ликка чорлайди. Шу йўл ор? али касаллик тар? алишининг ва ёш болалар, аёллар, бегуно? жонларнинг ўлимининг олдини олишга ёрдам берамиз.
ОИТС? андай бошланган?
1980 йилнинг октябр ойидан 1981 йилнинг март ойигача Американинг Лос-Анжелес ша? ридаги учта шифохонада «Пневмоцист зотилжам” ташхиси билан бешта бемор даволанган. Бу касаллик жуда о? ир ўтиши ва бу касалликни ча? ирувчи вируслар дориларга чидамлилиги билан бош? а касалликлардан ажралиб туради. Бу касаллик жуда кам учрайди, асосан чала ту? илган ча? ало? ларда, иммун тизимининг пасайишга олиб келувчи дори воситалари? абул? илганларда ёки радионурлар таъсирига учраган одамларда ва саратон билан касалланган шахсларда ани? ланади. Яъни, пневмоцистли зотилжам касаллиги пайдо бўлиши иммун тизимининг жиддий шикастланганини кўрсатади. Ани? ланишича, ушбу беморларда иммун тизимининг сусайишига олиб келадиган бирон сабаб бўлмаган. Улар ёш бесо? олбозлар бўлган. Беморларнинг иммун тизими текширилиб кўрилганда лимфоцитлар сонининг кескин камайиб кетганлиги ани? ланган. Касаллик белгилари асосида бу хасталик «Орттирилган иммунитет тан? ислиги синдроми” ОИТС деб номланган.
БУНИ БИЛАСИЗМИ?
ОИТС касаллигини ю? тириб олиш хавфи бўйича а? олининг айрим гуру? и «хавфли гуру?”га киритилади. Ушбу «хавфли гуру?”га гиё? вандлар, нотаниш шахслар билан пала-партиш жинсий ало? а?илувчилар, жинсий ало? а йўли билан ю? адиган касалликларга чалинган шахслар киради. А? олининг бу гуру? и жамиятда ўз хул?-атворининг бузу? лиги туфайли ОИТС касаллигига кўпро? дучор бўладилар ва касалликни тар? атиш хавфи? ам жуда ю? ори бўлади.
КАСАЛЛИКНИ НИМА? ЎЗ? АТАДИ?
ОИТС касаллигини вируслар? ўз? атиб, мураккаб вируслар? атторига киради. ОИТС касаллиги ўта хавфли ю? умли касалликлар тоифасига киради. Касалликнинг манбаи бемор ва одам иммунитет тан? ислиги вирусини ташиб юрувчи шахслар? исобланади.
КАСАЛЛИК? АНДАЙ Ю? АДИ?
1.Жинсий ало? а йўли ор? али-аёлдан эркакка, ёки эркакдан аёлга ю? ади.
2.Парентерал йўл ор? али, яъни вирус билан зарарланган? он ва? он ма? сулотлари? уйилганда, ностерил шприцлар ва тиббий асбоб-ускуналардан фойдаланилганда, тери бутунлиги бузилиши билан кечадиган барча муолажаларда ю? иши мумкин.
3.Вертикал йўл ор? али, яъни ОИТС вирусини ташувчи онадан? омилага ёки ча? ало??а ту? ру? жараёнида ва ту? илгандан сўнг она сути ор? али ю? иши мумкин.
БУНИ БИЛАСИЗМИ?
Эмизикли ёшдаги болалар ОИТС хасталиги билан хасталанган бўлса, онасига ушбу касалликни ю? тирган? олатлар амалиётда ани? ланилган. Уларнинг о? из шилли??аватида турли яралар бўлади. Натижада сўлаги? он билан аралашади. Бола она кўкрагини эмаётган ва? тида тишлаши мумкин. Тишлаган со? ада эса жаро? атлар пайдо бўлади. Шу со? адаги жаро? атга сўлак билан аралашган? ондаги вирус тушади. Натижада боладаги касаллик онага ўтади.
КАСАЛЛИК БЕЛГИЛАРИ НИМАДАН ИБОРАТ?
Яширин давр – бир неча ойдан 10 йил ва ундан кўпро? йилгача давом этиши мумкин. Бу бос? ичда ташхис фа? ат тахминий бўлиши мумкин. Бу даврда клиник белгилар бўлмайди ва ОИТС вирусига? арши антителлалар ишлаб чи? арилмайди. Хасталикка чалинган одамлар соппа-со?, иш фаолияти бузилмаган, ўзини бемор деб? исобламайди. Биро?, бу одамлар касалликнинг тар? алишида му? им рол ўйнайди.
Белгиларнинг юзага чи? ишида беморларнинг 30-50 % касаллик ўткир бошланиб, тана? арорати кўтарилади, ангина ёки фарингит белгилари кузатилади. Бў? имлар, мушаклар о? риши мумкин. Жигар, тало? ва лимфа тугунларининг катталашиши кузатилади. Бу даврда бемор даволанишга му? тож эмас. Аста-секин беморларда танадаги барча лимфа тугунларининг катталашуви, катталашган лимфа тугунлар орасидаги о? ри? кузатилади. Беморларнинг жинсий? обилияти ва иш фаолияти са? ланган бўлади. Зарур бўлганда бемор амбулатор даволаниш билан чегараланади. Кейинги даврда беморнинг иммунитети кескин пасайиб кетганлиги боис, турли касалликлар келиб чи? ади. Беморнинг а? воли о? ир бўлади. Масалан, сурункали гепатит, пневмония, кам? онлик, сил, турли саратон касалликлари. Касалликнинг сўнгги бос? ичи, яъни терминал даврда оддий сўз билан айтганда, бемор ўлим тўшагида ётади. А? воли ўта о? ир, озиб кетган, ва? ти-ва? ти билан тана? арорати кўтарилиб туради.?ондаги гемоглобин ми? дори жуда пасайиб кетади. Бемор а? воли кун-сайин о? ирлашиб, ўлим билан тугайди.
ОИТС? АНДАЙ ТАШХИСЛАНАДИ?
Касалликда? онда вируслар топилиши ва умумий? он та? лилидаги ўзгаришлар, иммун тизимидаги бузилишлар асосида ташхис? ўйилади.
ОИТС? АНДАЙ ДАВОЛАНАДИ?
?озирги даврда ОИТС касаллиги билан касалланган беморларни бутунлай тузалиши имконияти йў? лиги сабабли дааволашнинг ма? сади беморнинг умрини узайтиришга ва унинг? аёт кечиришини яхшилашга? аратилган бўлиши лозим.
Бу да? шатли хасталик кўплаб маш? урларни? ам? аётдан олиб кетган.
*Фредди Меркьюри (1946-1991), инглиз муси? ачиси ва «Quееn” гуру? ининг солисти.
*Рок Хадсон (1925-1985), америкалик актёр, ОИТС га чалинганини ошкор этган илк маш? ур инсон.
*Рудольф Нуреев (1938-1993), ХХ асрнинг энг буюк ра??осларидан бири, рус балети артисти.
*Артур Эш (1943-1993), америкалик теннис устаси ва жамоат арбоби.
*Фрэнк Мур (1953-2002), америкалик рассом, ОИТСга? арши кураш тимсоли –?изил лента яратувчиси.
*Айзек Азимов (1920-1992), ёзувчи, кўплаб бастселлер асарлар муаллифи, юрагини операция? илаётган ва? тда? он? уйишган,?ондан ОИТС ю? тириб олган.
ФАКТЛАР, РА? АМЛАР…
*Тиббиёт тарихида? анузгача дунёнинг 5?итъасини бир зумда? амраб олиб, доимий равишда ўсишга мойил касаллик ани? ланилмаган.
*?озирги кундаги маълумотларга кўра, дунё бўйича ОИТС билан касалланганларнинг сони 32,6 милионни ташкил этади.
*ОИТС вируси? онда, спермада,?индан ажраладиган ажралмаларда, кўкрак сутида, кўз ёшларида мавжуд.
*Кўкрак сути ва кўз ёшларда вирус ми? дори кўп бўлмайди.
ХУЛОСА ўрнида: Азизлар, бундай да? шатли касалликка чалинмаслик учун со? лом? аёт тарзига риоя этайлик, ўзимизни ва болаларимизни турли хасталиклардан э? тиёт? илайлик, саломатлигимизга беэътибор бўлмайлик, умрингиз узо? бўлсин,?адрли инсонлар!

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.