Президент инвестиция лойиаларини шакллантиришдаги тартибсизликларни танид илди — збекистон

Президент инвестиция лойиаларини шакллантиришдаги тартибсизликларни танид илди — збекистон

Президент инвестиция лойи? аларини шакллантиришдаги тартибсизликларни тан? ид? илди — Ўзбекистон

Президент Шавкат Мирзиёев раислигида 17 январь куни Ўзбекистон Республикасининг ривожланиш давлат дастурларини шакллантириш ва молиялаштириш бўйича жорий этилган янги тартиб асосида ишларни ташкил этиш масалаларига ба? ишланган видеоселектор йи? илиши бўлиб ўтди, дея хабар? илди ЎзА.
Йи? илишда Ўзбекистон Бош вазири ва унинг ўринбосарлари,?ора? алпо? истон Республикаси Жў? ор? и Кенгеси раиси, Тошкент ша? ри ва вилоятлар? окимлари, тегишли вазирлик ва идоралар ра? барлари иштирок этди.
Давлат ра? бари ю? ори и? тисодий ўсишга эришиш ва кучли ижтимоий? имояни таъминлашда инвестицияларнинг му? имлигини? айд этар экан, шу пайтгача бу борадаги ишлар пала-партиш бажариб келинганини тан? ид остига олди.
Илгари ушбу со? а ра? барлари ю? ори ра? амлар ортидан? увиб, инвестицияларни жалб этиш ва ўзлаштириш бўйича кўрсаткичларни ошириб кўрсатишни касб? илиб олган эди. Бунинг о? ибатида? окимликлар ва тармо? ра? барлари ушбу «юк»ни бажариш учун молиялаштириш манбаси кафолатланмаган ва ташаббускори ани? бўлмаган,?удудлар ва тармо? лар ривожланишига мос келмайдиган самарасиз лойи? аларни Инвестиция дастурларига киритишга мажбур бўлар эди.
Масалан, 2012?2017 йиллар давомида «Ўзбекэнерго» акциядорлик жамияти томонидан умумий? иймати 3,3 миллиард А? Ш доллари бўлган 14 та лойи? а инвестиция дастурларига киритилган. Кейинчалик уларнинг барчаси ма? садга мувофи? эмас деб топилган ва? укумат? арорлари билан тўхтатилган. Энг ачинарлиси, мазкур лойи? алар? ужжатларини тайёрлашга 185 миллион А? Ш доллари сарфланган.
Инвестиция дастурларини шакллантириш ва лойи? аларни экспертизадан ўтказиш борасида? ам? атор муаммолар бор. Бу жараён 15 йил аввал? абул? илинган? арорларда белгиланган мезон ва тартиблар асосида амалга ошириб келинган. Жумладан, лойи? анинг техник и? тисодий асослари, бизнес режаси ва тендер? ужжатлари ишлаб чи? илгандан сўнг ваколатли органлар билан такрор ва такрор келишилиши о? ибатида унинг экспертизаси белгиланган 15 кун ўрнига 6 ойгача чўзилиш? олатларига кўп маротаба йўл? ўйилган. Бу инвестиция лойи? асининг? имматлашиши ва рентабеллиги пасайишига олиб келган.
Маълумки, инвестиция дастурларига и? тисодий асосланган, лойи? а-смета? ужжатлари тайёр бўлган лойи? алар киритилиши зарур. Лекин илгари бундай? ужжатлар лойи? а инвестиция дастурига киритилгандан сўнг тайёрлаб келинган. О? ибатда лойи? анинг дастлабки нархи ва тасди? ланган? иймати ўртасида баъзи? олларда? атто 80 фоизгача тафовут юзага келган. Бу бюджет мабла? лари сарфи асоссиз равишда ошиб кетишига сабаб бўлган.
Лойи? алар пухта? исоб-китоб? илинмагани, уларни амалга оширишга инвесторларнинг ўз мабла? лари жалб этилмагани о? ибатида кўплаб корхоналар банкрот бўлган. Уларни со? ломлаштириш вазифаси зиммасига юкланган тижорат банклари? ам катта зарарлар кўрган. Шу боис жорий йилдан бошлаб банкрот корхоналарни банклар балансига бериш амалиётига чек? ўйилди.
Юзаки ўтказилган и? тисодий та? лил о? ибатида лойи? алар фойдаланишга? абул? илинганидан кейин? ам ўзини о? ламаган — хомашё йў? лиги, энергия ва газ билан таъминланмагани, и? тисодий жи? атдан самарасиз бўлгани сабабли ма? сулот ишлаб чи? ариш ўзлаштирилмай? олган.
Яна бир камчилик: ўз ва? тида бажарилмагани ёки ижроси чала бўлгани учун айрим лойи? алар йилдан йилга, дастурдан дастурга ўтиб келган. Масалан, Давлат санитария-эпидемиология назорати марказини лаборатория билан жи? озлаш лойи? аси дастлаб 2015 йилда, кейинчалик 2016 ва 2017 йилларда инвестиция дастурларига такроран киритилган.
Президентнинг 2017 йил 18 декабрдаги «Ўзбекистон Республикасининг ривожланиш давлат дастурларини шакллантириш ва молиялаштиришнинг янги тартибини жорий этиш тў? рисида»ги? арори ю? оридаги каби та? лиллар натижасида? абул? илинди.?арорга мувофи?, мамлакатимизда тармо? ва? удудий лойи? аларни амалга ошириш бўйича мутла? о янги тизим йўлга? ўйилмо? да.
Давлат ра? бари бу борадаги ишларни уч бос? ичда амалга ошириш зарурлигини таъкидлади.
Биринчи бос? ичда Ривожланиш концепциясини ишлаб чи? иш ва тасди? лаш керак. Ушбу Концепция тармо?,?удудий ва ма? садли ижтимоий-и? тисодий ривожланиш йўналишларини амалга ошириш бўйича стратегик вазифаларни ўз ичига олган? ужжат бўлади.
Иккинчи бос? ичда Ривожланиш концепцияси асосида ма? сади ва молиялаштириш манбалари ани? бўлган 3 йиллик, яъни 2019?2021 йилларга мўлжалланган лойи? алар портфели шакллантирилади. Ушбу лойи? алар Инвестициялар бўйича давлат? ўмитаси, И? тисодиёт ва Молия вазирликлари билан келишилиб, Ўзбекистон Президенти? узуридаги Лойи? а бош? аруви миллий агентлигида экспертизадан ўтказилади.?ар бир лойи? ани амалга ошириш бўйича батафсил календарь режаси ишлаб чи? илади.
Учинчи бос? ичда тасди? ланган 3 йиллик лойи? алар портфели асосида Ривожланиш давлат дастурини ишлаб чи? иш ва тасди? лаш талаб этилади.
Бундан буён Ривожланиш давлат дастурларига фа? ат дастлабки техник-и? тисодий асослари ва лойи? а-смета? ужжатлари мавжуд бўлган лойи? алар киритилади, дея ало? ида таъкидлади Шавкат Мирзиёев.
Президент 8 январдаги «Ўзбекистон Республикасининг давлат харидларини амалга ошириш, давлат дастури доирасидаги? ужжатларни шакллантириш ва амалга ошириш бўйича комплекс экспертизанинг самарали тизимини ташкил? илиш тў? рисида»ги? арори со? ага оид яна бир му? им? ужжат бўлди. Унга мувофи?, Лойи? а бош? аруви миллий агентлиги? узурида Лойи? алар ва импорт контрактларини комплекс экспертиза? илиш маркази ташкил этилди. Эндиликда лойи? а, тендер? ужжатлари ва импорт шартномалари ушбу марказда экспертизадан ўтказилади.
Янги тартиб бўйича ишлар давом этаётгани боис 2018 йилги ижтимоий-и? тисодий ривожланиш лойи? алари, истисно тари? асида, Президент томонидан тасди? ланадиган Инвестиция лойи? алари рўйхати асосида амалга оширилади.
Давлат ра? бари тажриба тари? асида Тошкент ша? ри, Тошкент ва Самар? анд вилоятларида лойи? аларни энергиятежамкор, замонавий? урилиш ва енгил конструкцияли материаллардан фойдаланган? олда амалга ошириш ор? али уларнинг? ийматини 20?30 фоизга арзонлаштириш амалиётини жорий этишни таклиф? илди.
И? тисод? илинган мабла? лар тўлалигича мазкур лойи? а жойлашадиган ша? ар ёки туман ихтиёрида? олади? амда ушбу? удуднинг ижтимоий ва коммунал со? а масалаларини? ал этишга йўналтирилади, деди Президент.
Йи? илишда инвестиция лойи? аларини и? тисодий, молиявий ва технологик асосланган? олда ишлаб чи? ишда лойи? а институтларининг ўрнига ало? ида эътибор? аратилди.
Амалдаги лойи? а ишларини бажариш? оидалари ўтган асрнинг 60?70-йилларида ишлаб чи? илган бўлиб, замонавий талабларга мутла? о жавоб бермайди. Шу пайтгача хорижий консультантларни жалб этган? олда бирорта? ам янги лойи? а институти яратилмаган.?удудларда бугунги талабларга жавоб берадиган лойи? алаштириш ташкилотлари йў?.
?озирда лойи? алаштириш институтларининг асосий ма? сади лойи? а?ийматини баланд? илиб кўрсатиб, ундан тегишли ю? ори фоизли фойда олиш бўлиб? олган. Бугун буларнинг барчасига бар? ам берадиган ва? т келди, деди Шавкат Мирзиёев. «ЎзИнжиниринг» лойи? алаштириш ташкилоти и? тисодиётнинг базавий тармо? ларини лойи? алаштиргани каби,?олган хўжалик бирлашмаларида? ам? удди шундай мутасадди ю? ори малакали мутахассисларга эга бўлган ихтисослашган лойи? а институтлари бўлиши керак.
Маълумки, лойи? ани амалга ошириш гуру? ларига тўланадиган ойлик харажатлари лойи? анинг умумий? ийматидан олинади. Яъни ушбу гуру? лар муайян лойи? ани? анчалик кеч ишга туширса, шунча кўп манфаат кўради. Бу эса, ўз навбатида, лойи? а нархининг сунъий равишда ошишига олиб келади.
Йи? илишда лойи? алаштириш ишларини такомиллаштириш, янги лойи? а институтларини ташкил этиш,?урилиш-лойи? а?ужжатларини тайёрлаш ва экспертиза? илишнинг мутла? о янгича механизмини ишлаб чи? иш бўйича топшири? лар берилди.
Илгари? арз, кредит ва грант мабла? ларини жалб? илиш ва улардан фойдаланиш борасидаги ишлар Ўзбекистон Вазирлар Ма? камаси? узуридаги Хал? аро молия институтлари, ташкилотлари ва донор мамлакатлар билан? амкорлик? илиш, йирик ва стратегик му? им инвестиция лойи? аларини амалга ошириш масалалари бўйича идоралараро кенгаш томонидан ташкил этиларди. Бу ваколатли давлат органларининг масъулияти ва ташаббускорлигини пасайтириб, орти? ча бюрократик тартиб-таомиллар ва харажатларга олиб келарди.
Президентнинг 2017 йил 20 декабрдаги «Хал? аро ва хорижий молия институтлари билан? амкорликнинг самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари тў? рисида»ги? арорида давлат бош? аруви органларининг етакчи хал? аро ва хорижий молия институтлари билан? амкорлик? илиш бўйича ваколатлари ани? белгилаб? ўйилди. Барча даражадаги? окимликлар ушбу давлат органлари билан биргаликда иш олиб боради.
Бундан кейин Инвестиция дастури каби Ривожланиш давлат дастурига? ам пухта ишланмаган, молиявий манбаси ва эгаси ани? бўлмаган, фа? атгина битимларда? олиб кетадиган лойи? аларни киритиш амалиёти такрорланса, тегишли ра? барлар? онун олдида жавоб беради.
Йи? илишда бюджет ва инвестиция мабла? ларидан о? илона фойдаланиш, молиялаштириш базасини кенгайтириш, соли? имтиёзлари тизимини такомиллаштириш ва бош? а масалалар му? окама? илинди. Мутасаддиларга тегишли топшири? лар берилди.

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.