Саудия валиад шазодаси шлар ишончини озониш учун коррупцияга арши кураш бошлади — збекистон

Саудия валиад шазодаси шлар ишончини озониш учун коррупцияга арши кураш бошлади — збекистон

Саудия валиа? д ша? зодаси eшлар ишончини? озониш учун коррупцияга? арши кураш бошлади — Ўзбекистон

ЛОНДОН (Рейтер) –?афта охирида Саудия Арабистонида? ироллик оиласидаги юксак мартабали ша? зодаларнинг? ибсга олиниши ва вазирликлардаги ўзгаришлар ХХ асрнинг 60-йилларидан бери мавжуд давлат тузилмасини тубдан ўзгартириб юборди.
Саудия Арабистонида? окимият 1953 йили? ирол Абдулазиз вафоти, айни? са, унинг ў? ли? ирол Сауд тахтдан воз кечгандан сўнг жамоа бўлиб бош? арилаётган эди.
Тож? ирол Абдулазизнинг ў? илларининг ёшига? араб, биридан иккинчисига ўтаётган, унинг? ар бир ў? ли ва оиласи давлатнинг бирор со? асини бош? ариб келаётган эди.
Ша? зода Файсал, сўнгра унинг ў? ли неча ўн йиллар давомида Таш? и ишлар вазирлигини, ша? зода Султон Мудофаа вазирлигини, ша? зода Наиф Ички ишлар вазирлиги ва хавфсизлик кучларини назорат? илиб келди. Яхши? уролланган милиция ша? зода Абдулло? измида эди. Ша? зода Салмонга эса пойтахт Риёд ша? ри? окимлиги тегди.
Бундай тизимдан ма? сад? окимият оиланинг бирор тармо? и?ўлида орти? ча йи? илиб? олиши олдини олиш, давлат асосчиси бўлган? иролнинг барча ў? илларига ундан улуш бериш эди.
Гарчи расмий? окимият монархнинг? ўлида бўлса-да, амалда у? ирол оиласи о? со? оллари билан бамасла? ат иш юритар ва давлатни муроса билан бош? арар эди.
Саудларнинг бош? арув тизими президентникидан кўра? бош вазир бош? арувига я? инро? эди.
?окимиятнинг бир? ўлга йи? илиши
?ирол Абдулло? га ворис сифатида кўрилган ша? зодалар Султон ва Наиф ундан олдинро? вафот этгани учун тож ша? зода Салмонга насиб этди.
Абдулазизнинг энг ёш ў? ли Му? рин валиа? д ша? зода этиб тайинланган бўлса-да? у? ирол оиласида етарли? окимият ва таъсир кучига эга эмас эди.
Орадан уч-тўрт ой ўтиб, Му? риннинг ўрнини ша? зода Наифнинг ў? илларидан бири Му? аммад бин Наиф эгаллади. У мар? ум отасидан Ички ишлар вазирлиги ва хавфсизлик кучлари назоратини мерос? илиб олди.
Кўп ўтмай, 2017 йили Му? аммад бин Наиф валиа? д ша? зодалик ўрнини янги? иролнинг ў? ли Му? аммад бин Салмонга бўшатиб берди.
Му? аммад бин Салмон Мудофаа вазири бўлди. Ва? оланки, илгари? уролли кучлар назорати Султоннинг оиласи? ўлида эди.
Сўнгги “куч ишлатувчи вазирлик” Миллий гвардия эди, унинг назорати? ирол Абдулло? дан ў? ли, ша? зода Митебга мерос бўлиб ўтди.
Ўтган? афта охирида ша? зода Митебнинг лавозимидан четлаштирилиши? ирол оиласидаги сўнгги муста? ил? окимият тармо? ига бар? ам берди.
Шу тари? а учта куч ишлатувчи вазирлик назорати (Мудофаа, Ички ишлар вазирликлари ва Миллий гвардия) катта оиланинг бир тармо? и, яъни? ирол Салмон ва унинг ў? ли, ша? зода Му? аммад ибн Салмон? ўлида жам бўлди.
Коррупцияга? арши кураш кампанияси
Саудия Арабистонидаги ички? окимият жадал ўзгармо? да.
Умумий? оидага кўра, шу пайтгача барча ба? с-мунозаралар? ирол оиласида, бегоналарни аралаштирмасдан? ал этилиб келган.
Ша? зодалар? иролга соди? бўлиши ва бош? арув тизимини ўзгартиришни талаб? илиб чи? маслиги керак эди. Шунга асосан, уларнинг хавфсизлиги ва бойлиги? ўри? ланган.
Бойлик ва? ашамни кўз-кўз? илиш дуруст? исобланмаган ва ва? ти-ва? ти билан? ораланган. Шунга? арамай, ша? зодалар бемалол пул йи? иш ва бизнес? илиш имконига эга бўлиб келган.
Биро??ирол Салмон ва ў? ли ўтмиш амалиётидан бутунлай воз кечиб, коррупцияга? арши кураш кампаниясини бошлади? амда пора олиш ва камомадга йўл? ўйган вазирлар ва? укумат амалдорларини? амо??а олди.
Сўнгги уч йил ичида тахтга я? ин ша? зодаларнинг? укуматдан четлаштирилиши, энди эса ша? зодалар ва вазирларни? ибсга олиш илк марта? ирол оиласи аъзоларининг хавфсизлиги ва бойлигига хавф сола бошлади.
Неча ўн йил давомида Саудия Арабистонида коррупция урчиб,?адсиз-?исобсиз бойлик давлат бюджетидан хусусий? ўлларга ўтиб,?атто чет элларга чи? иб кетди.
Коррупцияга? арши кураш кампанияси ва етакчи вазирлар,?атто ша? зодаларни? амо??а олиш саудлар давлати тузилмаси ўзгаришига сабаб бўлиши мумкин.
Ёш саудияликлар ишончини? озониш йўлида
Саудия Арабистонида ту? илиш даражаси ю? орилиги ва ча? ало? лар ўлими камайиб бораётгани сўнгги 40 йил мобайнида а? оли сонининг кескин ортишига сабаб бўлди. Бугунги кунга келиб, 30 ёшгача бўлганлар сони а? олининг кўпчилигини ташкил? илмо? да.
?иролликдаги энг йирик муаммо? ар йили ме? нат бозорига келиб? ўшилаётган юз минглаб ёшларга яхши маош тўланадиган иш жойлари топиб беришдир.
Мамлакатда ишсизлик ва тўли? сиз ишлаш? оллари кенг тар? алган. 1979 йили ислом жангарилари Макка ша? ридаги Буюк Масжидни? амал? илгандан сўнг ижтимоий ва диний назорат ўрнатиш бўйича? абул? илинган шаф? атсиз тизимдан а? оли норози.
?окимиятдаги мав? ени муста? камлаб олишга интилаётган валиа? д ша? зода Му? аммад бин Салмон ижтимоий со? ани эркинлаштириш, янги иш жойлари яратиш ва тезро? ўзгаришларга эришиш тў? рисида ваъда берди. Ёш саудияликлар уни? ўллаб-?увватламо? да.
Коррупцияга? арши кураш кампаниясини и? тисодий тур? унлик сабаб имкониятлари чекланиб? олган ёшлар? ўллаб-?увватлаши тайин, биро? бу? ол мамлакатдаги компаниялар, сиёсий ва ижтимоий со? а аъёнларига та? дид? илади.
?ар? андай сиёсий тизимда коррупцияга? арши кураш аъёнлар ўртасидаги келишмовчиликларни? ал этишда хал? мададига таянишнинг энг ишончли йўлидир.
Сиeсий хатарлар
Саудия Арабистонида? окимиятнинг? ирол оиласи бир тармо? и?ўлида йи? илиб? олиши мамлакат? укумати фаолиятини жадаллаштиришга ёрдам беради. Шу билан бирга хавфни кучайтиради, мавжуд тизимни тубдан исло??илиш э? тимолини? ам оширади.
Сўнгги во? еалар? ирол оиласи бош? а тармо? ларини четга суриб? ўйди ва илк марта улар хавфсизлигига та? дид вужудга келди. Валиа? д ша? зода ўзига кўплаб душман орттириб олди, лекин мухолифларнинг ваколати камайганига яраша та? диди? ам пасайиши мумкин.
Жамоа бош? аруви ўрнини шахс бош? аруви эгаллади. Бинобарин, бундан кейин валиа? д ша? зода? укумат фаолияти учун шахсан жавобгар бўлади. Мабодо унинг и? тисодий ва ижтимоий ўзгаришлари кутилган натижани бермаса, та? дири хаваф остида? олади. Шу сабабли саудлар давлати тез орада и? тисодий ўсишга эришиши ва янги иш жойлари яратиши шарт.
Саудия Арабистони и? тисодиёти жа? он бозорида нефть нархининг яна бир марта пасайишини кўтара олмаслиги мумкин.

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.