Вахийнинг келиши — узбекистон

Вахийнинг келиши — узбекистон

Пайгамбар (с. а.в) хаётларида шундай вокеалар буллар эдики, шу онда жавоб беришлари керак булса хам вахийнинг келиши кечикар эди. Масалан, тухмат ходисасида булгани каби.
Бани Мусталик газвосидан кайтишда мунофиклар хазрати Ойиша (р. а) онамизга номус масаласида тух-мат килдилар. Бу хакдаги миш-мишлар хар томонга таркалиб, мусулмонлар изтироб ичида колган эдилар.
Пайгамбар (с. а.в) бу хакда эхтиёт билан:
“Мен унинг хакида яхшиликдан бошка нарсага гувох булмаганман”, дейишдан нарига ута олмас эдилар.
Ишни тадкик ва тахлил килиб, сахобалар билан кенггашгандан кейин хазрати Ойишага карата:
“Менга кара эй Ойиша! Сенинг хакингда баъзи сузллар эшитдим. Агар масъум булсанг Аллох сени софликка чикаражакдир. Агар гунохга ботган булсанг, Аллохдан авф иста”, дедилар.
Бу гойибни билмаган бир башарий ифода эмас эди. Асл хакикат эса Аллох Таоло билдирган замон маълум булажакдир. Нихоят орадан бир ой утиб Нур сураси нозил булди. Хазрати Ойиша онамизнинг масъумлиги маълум булди. Агар пайгамбар (с. а.в) Куръони Каримга уз истакларича кушимча ёки узгартириш киритишни исттаганларида эди бу тухмат ёйилган пайтда уз сузларини вахий деб эълон килиб, хиссиётларига кура харакат кила олар эдилар.
Яна бир мисол: Пайгамбар (с. а.в) кибланинг Каъбага томон булишини истар эдилар. Бунинг учун хижратнинг ун олтинчи ойига кадар кутиш мажбуриятида колдилар. Шундан кейин кибла Байтул макбусдан Каъбага томон каратилди. Жаноби Хак расулуллохнинг орзуларини кабул килиб, ушбу оятларни нозил килди:
“Гохо юзингиз самода кезганини курамиз. Бас, албатта Биз сизни узингиз рози буладиган киблага бурамиз. Юзингизни Масжид ал-Харом (Макка) томмонга буринг! (Эй муминлар) сизлар хам каерда булссангизлар юзларингизни унинг тарафига бурингиз! Китоб берилган зотлар албатта бунинг Парвардиггорлари томонидан (келган хак хукм) эканини биладдилар.
ллох улар килаётган амаллардан гофил эмасдир” (Бакара сураси, 144)
Коинотда содир буладиган бутун жараёнлар илохий иродага мос равишда содир булади. Кузда дарахтнинг
япрогининг тушиши хам илохий иродага богликдир. Акс холда коинотда тартибсизлик келиб чикади. Пайгамбарларнинг хам бутун амал ва харакатлари Аллохнинг иродаси билан амалга ошади. Ояти каримада бу хакда шундай дейилади:
“Ва у (сизларга келтираётган Куръонни) уз хавойи хохиши билан сузламас. У (Куръон) (факат Аллох томонидан пайгамбарга) вахий килинаётган (тушррилаётган) бир вахийдир”. (Ва-н-нажм сураси, 3-4)
Пайгамбарлар хаётда эканлар улар келтирган китоббларга башарий аралашувни тасаввур килиш имконссиздир. Таврот, Инжил ва шунга ухшаш китоблардаги башарий узгартиришлар пайгамбарлар вафотидан кейиин содир булгандир. Куръони Карим хакида эса Жаноби Хак ояти каримада:
“Албатта, бу эслатмани (яъни Куръонни) Биз Узимиз нозил килдик ва шубхасиз, Узимиз уни саклагувчимиз” (Хижр сураси, 9) дея мархамат килади ва шу тарзда уни киёматга кадар Уз таъминотига олиб уни башарий узгартиришлардан курияжакдир.
Табрук харбида хеч бир сабабсиз оркада колиб кетгган уч кишининг ахволи хам диккатга сазовардир. Булар Каъб ибн Малик, Мурайра ибн Роъби, Хилол ибн Умммая эдилар. Тавбалари кабул килингунга кадар уларга “биров билан гаплашиш таъкикланган” эди. Сахобалар улар билан куришмас ва хатто саломлашмас эди. Бу уч киши узлари хакида ояти карима нозил булганга кадар кутишга мажбур булган эдилар. Бу кутиш эллик кун даввом этган ва шундан кейин тавбалари кабул килингани хакида:
“Яна уша уч кишининг (тавбаларини хам кабул килдики), то уларга кенг ер торлик килиб колгунча ва диллари сикилиб, Аллохнинг (газабидан) факат Узига тавба килиш билан кутулиш мумкин эканини билгунларича (тавбалари) колдирилган эди (яъни тавба килишга муваффак булмаган эдилар). Сунггра (Аллох) тавба килиш учун уларга тавба йулини очди. Албатта, Аллох тавбаларни кабул килгувчи, мехрибондир” (Тавба сураси, 118)
Агар пайгамбар (с. а.в)нинг вахийга аралашув имконни булса эди эллик кун кутмай уз билганларича яхши ёки ёмон хукмлар берган сузларни сузлашлари мумкин булур эди.
Аллох Таоло Куръонда башарий аралашув йуклигини Ал-Хаакка сурасининг 44-47 – оятларида шундай мар-хамат килади:
“Агар (пайгамбар) бизнинг шаънимизга (Биз айтммаган) айрим сузларни тукиб олганида; Албатта, Биз унинг унг кулидан ушлаган, сунгра албатта унинг шохтомирини узиб ташлаган булур эдик. У холда сизлардан бирон киши ундан (яъни пайгамбардан халокатни) туса олгувчи булмас эди”. келиши кечикар эди. Масалан, тухмат ходисасида булгани каби.
Бани Мусталик газвосидан кайтишда мунофиклар хазрати Ойиша (р. а) онамизга номус масаласида тух-мат килдилар. Бу хакдаги миш-мишлар хар томонга таркалиб, мусулмонлар изтироб ичида колган эдилар.
Пайгамбар (с. а.в) бу хакда эхтиёт билан:
“Мен унинг хакида яхшиликдан бошка нарсага гувох булмаганман”, дейишдан нарига ута олмас эдилар.
Ишни тадкик ва тахлил килиб, сахобалар билан кенггашгандан кейин хазрати Ойишага карата:
“Менга кара эй Ойиша! Сенинг хакингда баъзи сузллар эшитдим. Агар масъум булсанг Аллох сени софликка чикаражакдир. Агар гунохга ботган булсанг, Аллохдан авф иста”, дедилар.
Бу гойибни билмаган бир башарий ифода эмас эди. Асл хакикат эса Аллох Таоло билдирган замон маълум булажакдир. Нихоят орадан бир ой утиб Нур сураси нозил булди. Хазрати Ойиша онамизнинг масъумлиги маълум булди. Агар пайгамбар (с. а.в) Куръони Каримга уз истакларича кушимча ёки узгартириш киритишни исттаганларида эди бу тухмат ёйилган пайтда уз сузларини вахий деб эълон килиб, хиссиётларига кура харакат кила олар эдилар.
Яна бир мисол: Пайгамбар (с. а.в) кибланинг Каъбага томон булишини истар эдилар. Бунинг учун хижратнинг ун олтинчи ойига кадар кутиш мажбуриятида колдилар. Шундан кейин кибла Байтул макбусдан Каъбага томон каратилди. Жаноби Хак расулуллохнинг орзуларини кабул килиб, ушбу оятларни нозил килди:
“Гохо юзингиз самода кезганини курамиз. Бас, албатта Биз сизни узингиз рози буладиган киблага бурамиз. Юзингизни Масжид ал-Харом (Макка) томмонга буринг! (Эй муминлар) сизлар хам каерда булссангизлар юзларингизни унинг тарафига бурингиз! Китоб берилган зотлар албатта бунинг Парвардиггорлари томонидан (келган хак хукм) эканини биладдилар.
ллох улар килаётган амаллардан гофил эмасдир” (Бакара сураси, 144)
Коинотда содир буладиган бутун жараёнлар илохий иродага мос равишда содир булади. Кузда дарахтнинг
япрогининг тушиши хам илохий иродага богликдир. Акс холда коинотда тартибсизлик келиб чикади. Пайгамбарларнинг хам бутун амал ва харакатлари Аллохнинг иродаси билан амалга ошади. Ояти каримада бу хакда шундай дейилади:
Пайгамбарлар хаётда эканлар улар келтирган китоббларга башарий аралашувни тасаввур килиш имконссиздир. Таврот, Инжил ва шунга ухшаш китоблардаги башарий узгартиришлар пайгамбарлар вафотидан кейиин содир булгандир. Куръони Карим хакида эса Жаноби Хак ояти каримада:
“Албатта, бу эслатмани (яъни Куръонни) Биз Узимиз нозил килдик ва шубхасиз, Узимиз уни саклагувчимиз” (Хижр сураси, 9) дея мархамат килади ва шу тарзда уни киёматга кадар Уз таъминотига олиб уни башарий узгартиришлардан курияжакдир.
Табрук харбида хеч бир сабабсиз оркада колиб кетгган уч кишининг ахволи хам диккатга сазовардир. Булар Каъб ибн Малик, Мурайра ибн Роъби, Хилол ибн Умммая эдилар. Тавбалари кабул килингунга кадар уларга “биров билан гаплашиш таъкикланган” эди. Сахобалар улар билан куришмас ва хатто саломлашмас эди. Бу уч киши узлари хакида ояти карима нозил булганга кадар кутишга мажбур булган эдилар. Бу кутиш эллик кун даввом этган ва шундан кейин тавбалари кабул килингани хакида:
“Яна уша уч кишининг (тавбаларини хам кабул килдики), то уларга кенг ер торлик килиб колгунча ва диллари сикилиб, Аллохнинг (газабидан) факат Узига тавба килиш билан кутулиш мумкин эканини билгунларича (тавбалари) колдирилган эди (яъни тавба килишга муваффак булмаган эдилар). Сунггра (Аллох) тавба килиш учун уларга тавба йулини очди. Албатта, Аллох тавбаларни кабул килгувчи, мехрибондир” (Тавба сураси, 118)
Агар пайгамбар (с. а.в)нинг вахийга аралашув имконни булса эди эллик кун кутмай уз билганларича яхши ёки ёмон хукмлар берган сузларни сузлашлари мумкин булур эди.
Аллох Таоло Куръонда башарий аралашув йуклигини Ал-Хаакка сурасининг 44-47 – оятларида шундай мар-хамат килади:
“Агар (пайгамбар) бизнинг шаънимизга (Биз айтммаган) айрим сузларни тукиб олганида; Албатта, Биз унинг унг кулидан ушлаган, сунгра албатта унинг шохтомирини узиб ташлаган булур эдик. У холда сизлардан бирон киши ундан (яъни пайгамбардан халокатни) туса олгувчи булмас эди”.

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.