Er k’atlamlari (video) — o’zbekiston

Erning po’stlog’i etti k’avatdan iborat. Birinchi k’atlam — gidrosfera, ya’ni suvli k’atlamdir. Ikkinchi k’atlam litosfera deb ataladi va Erning po’stlog’ini tashkil k’iladi. U Er sathining eng ustki k’atlamlarini shakllantiradi. Ularning k’alinligi o’rtacha 80 km ni tashkil k’iladi. Litosfera boshk’a k’atlamlarga k’araganda k’attik’rok’ bo’lib, harorati ham ularga nisbatan ancha sovuk’rok’dir. Shuning uchun ham u Erning po’stlog’i vazifasini bajaradi. Uchinchi k’atlam — astenosfera deb yuritiladi. U Erning unchalik k’attik’ bo’lmagan, yumshashi va erib turishi mumkin bo’lgan issik’ k’atlamidir. To’rtinchi va beshinchi k’atlamlar — Erning ustki va ostki mantiyalaridir. Mantiyalar yuk’ori haroratli yarim k’attik’ tog’ jinslaridan tashkil topgan. Ularning k’alinligi taxminan 2900 km ni tashkil k’iladi.
Oltinchi va ettinchi k’atlamlar bir-biriga o’xshamaydigan ikki k’ismdan iborat. Oltinchi k’atlam k’alinligi 2200 km bo’lgan suyuk’ tashk’i yadro, ettinchi k’atlam esa k’attik’ ichki yadro, yoki boshk’acha k’ilib aytganda subyadro deb ataladi.
Insoniyat er k’obig’ining ana shunday tuzilganligini yigirmanchi asrning ikkinchi yarmida, fan-texnika rivojlanib, Er ostining tuzilishi bo’yicha murakkab ilmiy tadk’ik’otlar olib borish imkoniyatiga ega bo’lgachgina bilib oldi. K’ur’oni Karimda esa Parvardigorimiz bu ilmlarni bizga ettinchi asrda nozil k’ilgan edi.
Alloh etti osmonni va erdan ham o’shalarning mislini (ya’ni, etti k’avat erni) yaratgan Zotdir. (Allohning) amri farmoni ularning (ya’ni, etti k’avat osmon va etti k’avat erning) o’rtasiga nozil bo’lib-tark’alib turur. Toki sizlar Allohning barcha narsaga K’odir ekanligini va Alloh barcha narsani (O’z) bilimi bilan ihota k’ilib olganini bilishlaringiz uchun (U Zot sizlarga yuk’orida zikr k’ilingan narsalar hak’ida xabar berdi). Talok’ surasi, 12-oyat