Ширин суз килманг — узбекистон

Ширин суз килманг — узбекистон

Ширин суз килманг! — узбекистон

Аллох таолога беадад хамду-саноларимиз ва Пайгамбаримиз Мухаммад соллаллоху алайхи васалламга эса бехисоб салавоту дурудларимиз булсин.
??????????? ?????????? ????????? ???????? ????? ??????????? ???? ?????????????? ????? ?????????? ??????????? ?????????? ??????? ??? ????????? ?????? ???????? ??????? ??????????? ??
«Эй Набийнинг аёллари! Сизлар аёллардан бирортаси каби эмассиз. Агар такво килсангиз, майин суз килманг, яна калбида касали бор булган таъма килиб юрмасин. Гапирганда яхши гапни гапиринглар» (Ахзоб сураси, 32-оят).
Ибн Касир рохматуллохи алайх: «Аллох таоло Набий соллаллоху алайхи васалламнинг аёлларини одоб саклашга буюряпти. Ва бу борада умматнинг барча аёллари хам уларга тобеъдирлар», деганлар.
Мазкур одоб эса «Майин суз килманг», «Гапирганда яхши гапни гапиринглар», деган амрларда уз ифодасини топган. Шу билан бирга у амрлар факатгина такво киладиган аёллар учун эканлиги хам таъкидланган. Албатта, такво килмайдиган аёлларда бундай одоблар мужассам булмайди.
Ибн Касир рохматуллохи алайх: «Аёллар уз эрларига гапирадиган охангда овозларини майин ва назокатли килиб бегона эркакларга гапириши мумкин эмаслигини Аллох таоло баён этяпти», деганлар. (Демак, аёллар узидаги майинлик, назокат, латофат ва овоздаги оханглар ёкимлилигини уз эрлари учунгина хос килишлари керак экан.)
Мазкур хикматлар юзасидан Исломнинг асосий устунларидан бири булмиш намоз укишда хам аёллар учун овоз чикариб кироат килиш, азон ва такбир айтиш ман этилган. Шунингдек, аёллар хар кандай ибодатлар жараёнида, хаттоки хаж учун эхром кийганда айтиладиган талбия («Лаббайкаллохумма, лаббайка…»)ни хам овоз чикармасдан айтадилар.
Мазкур кайтарикнинг сабабини хам Аллох таолонинг Узи оятнинг давомида «Яна калбида касали бор булган таъма килиб юрмасин», деб баён этган.
Муфассир уламоларимиз «Калбдаги касаллик – мунофиклик ёки шахвоний хирсдир», деб маъно берганлар.
Одатда мунофиклар мумина-муслима булган аёлларни камситиш, айблаш, хакорат килиш ва обруларини тукиш учун хеч нарсадан кайтишмаган. Бунинг учун заррача булса-да, имконият топилса, пашшадан фил ясаб, хамма ёкка жар солишган. Шунинг учун хам Аллох таоло мумина аёлларни товушни баланд килиб, хамма эшитадиган даражада майин ва назокатли сузлашдан кайтарган. Сабаби нафакат мунофиклар, балки калбини шахвоний хирс эгаллаган, такводан эса мутлако бегона булган инсонлар таъма килиб, аёлларга нисбатан фиску фужур ва хар хил шахвоний гап-сузу харакатлар килиб колиши мумкин.
Такводор аёллар эса, албатта, калбида касали борлар учун мазкур имкониятлар пайдо булмаслигига бутун вужуди ила харакат килади. Аммо бетакво булган аёллар узларини бозорга солиб, ён-атрофдаги эркакларнинг эътиборини жалб килиш учун хар хил воситалардан фойдаланадилар. Ва бу ишлари билан нафакат узлари, балки калбида касали булган хар кандай кишини хам жаханнам сари етаклайди. Ана шундай воситалардан бирини Аллох таоло куйидаги ояти каримада:
..????? ?????????? ??????????????? ?????????? ??? ????????? ??? ????????????? ??
«Махфий зийнатларини билдириш учун оёкларини (ерга) урмасинлар» (Нур сураси, 31-оят), деб баён этган.
Жохилият даврида аёллар оёкларига хам турли такинчоклар, кунгироклар такиб олишар экан. Кейин эса эркакларнинг эътиборини жалб этиш учун оёкларини ерга каттик-каттик уриб юриб, халиги такинчокларнинг овозини чикаришар экан. Бу эса, уз навбатида, эркакларнинг шахватини кузгаган, аёлнинг ортидан тушиб хиралик килиши ва охир-окибат зинога олиб бориши мумкин булган.
Куръони карим илохий конун-коидаларнинг умумий мажмуаси булгани учун хар бир нарсани тулик тафсилотлари билан келтирмаган. Биз суз юритаётган мавзуда хам ана шу хикмат уз ифодасини топган. Хозирги кундаги аёллар атрофдаги эркакларни узларига жалб килиш учун кандай усул ва воситалардан фойдаланаётган булсалар, уларнинг барчаси юкоридаги оятнинг хукми остига киради.
Хозирги давримиз алока воситалари ва интернет ута ривожланган давр булгани учун юкорида зикри утган салбий холатлар хам узгача тус олиб, баъзи бир тушунмаган, илмсиз ёки бетакво, бехаё, фосика, фожира аёллар учун айни имкониятлар майдонига айланиб колди. (Биз бу уринда тушунмаслик, билмаслик ёки адашишлик натижасида мазкур ишларга кул ураётган аёл-кизлар хакида гапирмаяпмиз.)
Бир куни устозимиз Шайх хазратлари билан туйхоналардан бирида утирган эдик. Шунда туй бошилардан бири таклифномани олиб келиб, хазратнинг кулларига тутказди. Хазрат эса таклифномага шунчаки юзаки бир назар ташладилар-да, уни тескари килиб хонтахта устига куйдилар. Ва менга караб: «Одамлар шуни хам билишмайди. Аслида таклифномага нафакат келиннинг номини, балки умуман аёлларнинг исмини ёзиш одобсизликдир. Шунинг узи баъзи бир нохуш холат ва фитналарни келтириб чикариши мумкин. Ахир шу таклифномага «Фарзандларимизнинг никох туйларига таклиф этамиз», деган ёзувни ёзиб куйсалар булди-ку», дедилар.
Шунда мен хаётимизда нихоятда куплаб хатолар, одобсизликлар содир этилаётгани ва унинг натижасида эса канчадан-канча гунох-маъсият хамда турли-туман жиноятлар амалга оширилаётганини мулохаза килдим.
Купинча бирор хонадоннинг уй телефонига сим коксангиз, одатда аёл киши гушакни кутариб жавоб беради. Ёки эшик кунгирогини чалсангиз хам, албатта, ичкаридан аёл кишининг майин, назокатли ва ута узига жалб килувчи охангдаги овози эшитилади. Ё булмаса, тугридан-тугри эшикни очиб, ичкарига таклиф килади. Мана шундай холатлар фитнага олиб бормаслигига ким кафолат беради?
Шу уринда бир йигитнинг бошидан утган вокеани келтириб утамиз:
«Уртогим билан савдода шерик эдик. Савдо молларимиз эса унинг уйида тургани учун доимо мен хам у ерга бориб турар эдим. Уртогим менга ута ишонганидан узи йуклигида хам, хотини ёлгиз булса хам, уйига киришимга рухсат бериб куйган эди. Унинг хотини эса менга ута гузал муомала килар эди. Тугриси, мен узимнинг хотинимдан хеч качон бундай муомалани курмаганман. Бора-бора мен уртогимнинг хонадонига бемалол, хохлаган пайтимда кириб-чикадиган булдим. Унинг хотини хам секин-секин менга куникиб, эркин, очикчасига муомала киладиган булди. Охири мен уртогимга хиёнат килдим. Ва уртогим бундан хабардор булиб колди. Энди нима килишни билмай юрибман».
Шунинг учун хам уламоларимиз: «Бирор киши эшикни такиллатса, аёл киши жавоб беришга мажбур булиб колса, дагал овоз ила купол муомала килиб, эшикни очмасдан туриб жавоб берсин», дейдилар. Баъзилар бу холатнинг хикматини тушунмасдан, куполлик ва маданиятсизлик деб бахолайди. Вахоланки, мазкур «куполлик ва маданиятсизлик» замирида иймон-эътикод, вафо ва садокат бордир. Куштирнок ичидаги «маданият ва майинлик» остида эса бевафолик ва хиёнат мавжуд. Шу уринда «Интернет сахифаларида уз суратларини ташвикот килаётган аёл-кизлар, бор зеб-зийнатларини куз-куз килиб, барчага намойиш этаётган риёкор ва бузуки хотинлар, уларга масъул булган ота-она, ака-ука ёки эр каёкка караётган экан?» деб уйлаб коласан.
Баъзилари эса узларининг кад-коматларини улчамларигача бирма-бир ёзишади. Неча ёшда, кандай мучал ёки бурж остида тугилгани, маълумоти кандайлиги, манзили ва хаттоки телефон ракамларигача ёзиб куяди. Энг ачинарлиси эса, мазкур холатда баъзи бир таникли, махалла-куй, атрофда обрули, эътиборли булган хонадонларнинг аёл-кизлари эканлигидир. Албатта, бундай салбий холатлар дунё буйича кенг ёйилиб, туб куйиб, палак ёйиб, кора булут каби бутун ер юзини камраб олаётган «оммавий маданият»нинг куринишларидан биридир. Бу иллат хозирда вабо касали каби хамма жойга бирдек таркаб боряпти. Бунда инсонларнинг миллати, маданияти, хаттоки дини, иймон-эътикоди хам фарк килмаяпти. Бунинг исботи эса бир пайтлар дунёга илм-маърифат буйича устозлик килган, буюк алломалар юрти булган жонажон ватанимизнинг фарзандлари хам ана шу дардга мубтало булаётганидир. Мазкур иллатларнинг янада кенгрок ёйилиб, ривожланиб боришига диний саводсизлик асосий сабаблардан бири, десак, муболага булмайди.
Минг афсуслар булсинки, юртимиз мумин-мусулмонларининг купчилиги динимизнинг асл гояси ва мохиятини тулик тушуниб етмагани туфайли «Дин – факатгина санокли баъзи ибодатлардангина иборатдир», дейди. Аслида эса динимиз ахкомлари инсоният хаётининг барча жабхаларини камраб олганини ва уларнинг илохий конун-коидалар остида бажарилишини таъминловчи низомлар мажмуаси эканини билишмайди. Шунинг учун хам катъий буйруклар ила жорий килинган ибодатларни адо этади-ю, мазкур ибодатларни амалга ошириш учун сабаб ва восита буладиган амалларга эътибор бермайди. Шунингдек, Аллох таоло катъий харом килган гунохлардан тийилади, лекин уларга олиб борадиган омилларга эргашади.
Исхокжон БЕГМАТОВ,
«Тухтабой» жоме масжиди имом-хатиби

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.