Узбекистон ш кизларни хавфсизлиги бахсталаб вакцина билан ппасига эмламокчи — узбекистон

Узбекистон ш кизларни хавфсизлиги бахсталаб вакцина билан ппасига эмламокчи — узбекистон

Узбекистон eш кизларни хавфсизлиги бахсталаб вакцина билан eппасига эмламокчи — узбекистон

Узбекистон хукумати 9-12 eшдаги кизларни жинсий йул оркали утувчи одам папиллома вирусига карши оммавий эмлашни 2018 йилдан миллий дастурга киритган. Дунeда энг куп тортишувга сабаб булаeтган бу вакцина тарафдорлари унинг аeлларнинг кушандаси саналган бачадон буйни саратонидан химоялашини айтса? мухолифлар вакцина мия ва иммунитет фаолиятини жиддий бузишини айтади.
“2018 йилдан Узбекистонда дунёда биринчилардан булиб, усмир кизларни одам папиллома вирусига карши эмлаш билан тулик камраб олиш йулга куйилади”. Бу хакда Узбекистон Согликни саклаш вазирлиги матбуот хизматига таяниб? махаллий матбуот хабар килди.
Одам папиллома вирусига карши вакцинанинг 9-12 eшдаги кизлар олиши мажбурий булган эмлаш жадвалига киритилганига оид расмий хабар вазирлик сайтида йук.
Вазирликнинг бевосита эмлаш дастурига масъул мутасаддиси? бу хабарни тасдиклади. Айни пайтда? эмлашнинг качон бошланиши хали аник эмаслигини билдирди.
“Бу вакцина янаги йилдан киритилади. Хозир бу хакда матбуотга интерьвю беришга бироз вактли. Бу вакцина хакида хар хил гап-суз бор. Бу хакда тугри гапириш керак. Ушанинг учун икки-уч кун вакт беринг? кейин гаплашамиз”? деди одам папиллома вирусига карши эмлаш дастурига бевосита алокадор вазирлик мулозими.
Узбекистон матбуоти 2014 йил март ойида мактаб ва тиббий муассасаларда 10-12 eшдаги кизларни одам папиллома вирусига карши эмлаш 2015 йилдан бошланиши ва бу жараeннинг Вакцина ва иммунизация халкаро алянси (GAVI Alliance – Билл ва Мелинда Гейтс хомийлик киладиган гурух) билан хамкорликда амалга оширилиши хакида хабар таркатган эди.
Орадан уч йилча вакт утиб? махаллий матбуотнинг айни хабарни кайтадан сарлавхага чикарганидан? бундай эмлаш дастурининг амалга ошмай колгани англашилади.
Бу кандай эмлаш?
Одам папиллома вирусига карши эмлаш? халкаро майдонда энг куп бахсга сабаб булаeтган мавзулардан биридир.
Илмий тадкикотларга кура? одам папиллома вирусининг 100дан ошик тури мавжуд ва жинсий йул оркали юкувчи бу вируслардан айникса? иккитаси (16 ва 18) 70 фоиз аeлнинг бачадон буйни саратонига чалинишига сабаб булмокда. Бачадон буйни саратони эса? ривожланган давлатларда сексуал хаeтни бошлаган аeллар орасида энг куп улимга сабаб булаeтган иккинчи асосий касалликдир.
Ана шу тадкикотларга асосланган Жахон согликни саклаш ташкилоти? бу вирусга карши кизларни 9-13 eш оралигида? яъни улар жинсий хаeт бошлангунга кадар эмлашни тавсия килади. Жинсий хаeт бошлангандан кейин бу вакцинанинг деярли самара бермаслигига ишонилади.
Хозирга кадар бу вакцина дунeнинг 45 тараккий килган давлатида хукумат томонидан молияланадиган миллий эмлаш дастурига? айримларида мажбурий вакциналар руйхатига киритилган.
2006 йили Австралияда ишлаб чикарилган бу вакцина 2007 йили айни мамлакатда хукумат томонидан молияланадиган миллий эмлаш дастурига киритилган. Австралияда бу вакцина 2007 йилдан 12 eшли кизларга? 2012 йилдан бошлаб эса? айни eшдаги угил болаларга хам тавсия этилади .
Одам папиллома вирусига карши эмлаш Греция? Македония каби давлатларда 7 синфдан бошлаб олиниши мажбурий вакциналар руйхатига кушилган.
Бу вакцина АКШда 2007 йилда Озик-овкат ва фармацевтика агентлиги руйхатидан утганига карамай? хозирга кадар кизларни одам папиллома вирусига карши эмлаш аксар штатларда мажбурий руйхатга киритилмаган.
Мажбурий эмлаш гоясига кескин каршилик курсатаeтган консерватив? диний гурухлар бундай вакцина кизларни эрта жинсий хаeт бошлашга рагбатлантириб? уларга саратонга элтувчи хавфли вирусдан химояланганлик борасида сохта тасаввур беришини айтади.
2010 йилдан бошлаб Японияда тавсия килинган вакциналар руйхатига кушилган бу эмлаш? 2013 йили давлат кумитаси томонидан мазкур руйхатдан олиб ташланди. Бунга япониялик олимнинг вакцинанинг мия фаолияти бузилишига сабаб булишига оид тадкикоти асос булди.
2017 йил август ойида Колумбия Олий суди? мамлакатда беш йил олдин 9 eшдан бошлаб кизлар учун жорий этилган бу вакцинани мажбурий руйхатдан чикарди ва бу вакцинани килдириш-килдирмаслик хакида карор бериш давлат ва хукумат эмас? хар бир ота-онанинг хакки? деган хукм чикарди.
Бундай карорга? колумбиялик мутахассислар гурухининг одам папиллома вирусига карши эмлашнинг eш кизлар саломатлиги учун хавфли экани? бу вакцина окибатида турли неврологик ва иммунитет билан боглик жиддий муаммолар тугилгани хакидаги шикоят мурожаати сабаб булди.
Узбекистондан муносабат
Бундай вакцинанинг Узбекистонда хам мажбурий вакциналар жадвалига киритилишига муносабат? Озодлик утказган сухбатлардан аeн булишича? турлича булмокда.
Озодлик билан микрофонсиз сухбатда тошкентлик оналардан бири 11 ва 13 eшдаги икки кизига узок муддатли окибатлари хали тадкик килинмаган бундай вакцина килдиришга шошмаслигини айтади.
“Шу пайтгача шунча вакцина килишган булса? бир мартаям рухсат сурашмаган. Ман олдиндан билдиришлари? нимага канака эмлашлигини билишни? яхшилаб? укиб-урганиб булганимдан кейин? рухсат беришни хохлайман. Киз болаларга бунака вакцина опасний? шунга олдин ота-оналар нималигини узлари билиб-тушуниб олишлари шарт? деб уйлайман. Мактаблар бир огиз огохлантирмайди. Болаларимизни мажбурий олиб кириб? мактабда прививка килдиришади. Хакки йук уларнинг бунга. Кизимга тайинлаб куйганман – вакцина киламиз? деса? касалман? томогим огрияпти дегин? деб. Касал болага килишга хакки йук? кейин узим билволиб? e килдираман? e килдирмийман. Хар на нималигини суриштириб? билвоманда”? дейди тошкентлик оналардан бири.
Озодлик сухбатлашган педиатр врач хам? мажбурий жадвалга киритиладиган хар кандай вакцина устида жиддий илмий урганиш лозимлигини айтади.
“Биласиз? бизда фармацевтика хам кимларнингдир катта бизнеси. Каердандир? бирни икки килиш учун вакцина олиб келиб? уни вазирлик оркали утказаeтган булишларини эхтимолдан сокит килмайман. Бунака вакцинани eппасига хамма кизларимизга килдиришдан олдин? хукумат жиддий урганиб чикади? деб умид киламан. Хар калай? бу нарсанинг миллат келажагига жиддий таъсир килишини унутмаслик керак”? дейди Озодлик гаплашган врачлардан бири.
Eш киз ва йигитларни одам папиллома вирусига карши эмлаш тарафдорлари хам? бундай вакцинани килдиришдан олдин? ота-оналарга тулик маълумот берилиши ва бундай эмлашнинг улар розилиги билан килиниши мухимлигини таъкидлайдилар.
«Хеч бир ота-она уз фарзандининг йиллар утиб? олдини олиш мумкин булган саратонга чалинишини истамайди. Лекин саратондан асрайман? деб боласининг бошка огир дардга чалиниши хам хеч ким хохламайди. Шунинг учун ота-оналарга бундай вакцинанинг нега кераклиги? айни пайтда? ундан тугиладиган рискларни хам яхшилаб тушунтириш керак. Бу жараeн илмий ахборот асосида? кунгилли равишда булса? максадга мувофик»? дейди Озодлик сухбатлашган гинеколог врач.
Хозирча Узбекистон Согликни саклаш вазирлиги? шунингдек? одам папиллома вирусига карши эмлашни миллий дастурга киритишни тавсия этиб келаeтган Жахон согликни саклаш ташкилотининг Тошкентдаги ваколатхонаси вакиллари ота-оналарни бундай вакцина заруратидан хабардор килишнинг кай шаклда булишига оид саволларга жавоб бермади.

Комментарии 0

Оставить комментарий

Ваш email не будет опубликован.