Prezident islom dunyosi ilmiy salohiyatini oshirish zurarligini yoqlab chiqdi — o’zbekiston

Ayni vaqtda kuplab musulmon mamlakatlari ilm-fan va tekhnologiyalar sohasida rivojlangan davlatlardan sezilarli darajada orqada qolayotganini tan olish lozim. Bu haqda Uzbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoev 10 sentyabr kuni Islom hamkorlik tashkilotining «Fan, tekhnologiyalar, innovasiyalar va islom olamini modernizasiya qilish» mavzusidagi fan va tekhnologiyalar buyicha birinchi sammitidagi nutqida malum qildi.
Uning suzlariga kura, fundamental fan sohalarini rivojlantirish, davrning dolzarb muammolariga ilmiy echimlar topishga qaratilgan hamkorlikni yulga quyish islom olamining ilmiy-tekhnologik salohiyatini oshirish uchun mustahkam zamin yaratadi.
«Aksariyat musulmon mamlakatlari boy tabiiy zakhiralarga, katta moliyaviy salohiyatga ega bulsa-da, iqtisodiyotga innovasion goya va tekhnologiyalarni joriy etishda faollik kursata olmayotganini afsus bilan qayd etish lozim», — dedi davlat rahbari.
U quyidagi dalillarni keltirib utdi: IHTga azo davlatlarning faqatgina 11 ta oliy talim muassasasi jahonning 500 ta eng yakhshi universiteti reytingidan urin olgan. 2015 yilda dunyo buyicha patent olish borasidagi murojaatlarda bu mamlakatlarning hissasi atigi 1,9 foizni tashkil etgan. Tashkilotga azo davlatlarda 2016 yilda elon qilingan ilmiy maqolalarning qariyb 80 foizi 7 ta davlat hissasiga tugri kelgan.
Shavkat Mirziyoev Uzbekiston Islom hamkorlik tashkilotining 2016?2025 yillarga muljallangan Un yillik harakatlar dasturi va uning ustuvor yunalishlarini tula qullab-quvvatlashini malum qildi.
Birinchi vazifa global iqlim uzgarishlari bilan bogliq. Uzbekiston tuproq emirilishi, unumdor erlarning qisqarib borayotgani, chullanish, suv taqchilligi, qurgoqchilik, aholini ichimlik suvi bilan taminlashdagi jiddiy muammolarga qarshi kurashda «personallashtirilgan qishloq khujaligi» konsepsiyasini ishlab chiqishni taklif etadi.
«Bu konsepsiya qishloq khujaligi ekinlarining muayyan muhit, tuproq, ugit, suv va biostimulyatorlarga nisbatan reaksiyasini inobatga olib, ularning aniq genotiplariga etibor qaratishni nazarda tutadi», — dedi Prezident.
Uzbekiston ilm-fan, talim va ishlab chiqarish urtasidagi integrasiyalashgan hamkorlikni yulga quyish zarur, deb hisoblaydi. Shavkat Mirziyoev Qozogiston Prezidenti Nursulton Nazarboevning barqaror va inklyuziv iqtisodiy taraqqiyotga erishish, uzaro manfaatli hamkorlikni kuchaytirishga qaratilgan musulmon davlatlari urtasida infratuzilmalar buyicha integrasiyani tashkil etish haqidagi tashabbusini qullab-quvvatlashga chaqirdi.
Prezident IHTning Ilm-fan buyicha doimiy qumitasi tavsiyasiga binoan azo davlatlar hududida oltita Yuqori samarali kompyuter markazini tashkil etish tugrisidagi tavsiyasiga muvofiq, shunday markazlardan birini Uzbekistonda joylashtirishga tayyor ekanini bildirdi. Shuningdek u yosh olimlarga bilim va tajriba almashish, birgalikda tadqiqotlar utkazish imkonini beradigan Musulmon olami yosh olimlari khalqaro markazini tuzishni taklif etdi.
Shavkat Mirziyoev Doimiy qumita homiyligida Uzbekistonda Al-Khorazmiy khotirasiga bagishlab, yosh matematiklar urtasida Khalqaro olimpiadani tashkil etishni taklif qildi.
«Musulmon dunyosida erishilayotgan ilm-fan yutuqlarini munosib taqdirlash hamda ularni khalqaro miqyosda ommalashtirish uchun Islom hamkorlik tashkilotining makhsus mukofotini tasis etish maqsadga muvofiq», — dedi Uzbekiston rahbari.
Shavkat Mirziyoev Uzbekistonning muqobil energiya manbalarini keng miqyosda uzlashtirish yunalishidagi ilmiy-tadqiqot ishlari va tajriba-innovasion loyihalarni birgalikda, khususan, investisiyalar kiritish hisobidan amalga oshirishga tayyor ekanini bildirdi.
Shuningdek, azo davlatlarning barqaror iqtisodiy rivojlanishi, aholining munosib hayot darajasini taminlash maqsadida Fan va tekhnologiyalar buyicha sammitni har uch yilda bir marta utkazishni va ushbu taklif qullab-quvvatlangan taqdirda, keyingi sammitni 2020 yilda Uzbekistonda utkazishga tayyor ekanini malum qildi.
Prezident IHTning Samarqandda superzamonaviy teleskop urnatish taklifi uchun minnatdorchilik bildirdi.
Qozogiston Prezidenti Nursulton Nazarboev ochib bergan sammitda IHTga azo va kuzatuvchi davlatlar, shuningdek mintaqaviy va khalqaro tashkilotlarning qariyb 80 delegasiyasi ishtirok etdi.
Ostonada Shavkat Mirziyoev EXPO-2017 khalqaro kurgazmasi yopilishiga bagishlangan marosimda ishtirok etdi.